بریج در بلاکچین چیست؟ معرفی ۳ پل معروف ارز دیجیتال

فرض کنید می‌خواهید یک هفته به مسافرت بروید و به کشوری دیگر سفر کنید. بنابراین فهرستی از کارهایی که باید انجام دهید تهیه می‌کنید و مطمئن می‌شوید که تمام موارد ضروری را انجام داده‌اید. امروزه، مبادله ارز در بسیاری از کشورها، آسان است چرا که در حال حاضر سیستمی راه‌اندازی شده که شما می‌توانید با مراجعه به یک بانک به سرعت دلارهای خود را مبادله کنید اما اگر بخواهید در سفر، بیتکوین خود را با اتریوم مبادله کنید باید دقیقاً چه کاری انجام دهید؟

این همان موضوعی است که قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم. اگر شما هم به پاسخ این سؤال و نحوه کار پل‌های بلاکچینی علاقه‌ دارید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

پل بلاکچینی (Blockchain Bridge) چیست؟

پل بلاکچینی اتصالی است که امکان انتقال توکن‌ها یا داده‌های دیگر را از یک زنجیره یا شبکه به زنجیره یا شبکه دیگر می‌دهد. در واقع، بریج یا پل امکان تعامل با برنامه‌های غیرمتمرکز زنجیره‌های دیگر را فراهم می‌کند.

همانطور که می‌دانید، همه کوین‌ها، بلاکچین اختصاصی خود را دارند اما توکن‌ها، نسخه‌های مجازی یک دارایی هستند که بر روی بلاکچین دیگری ساخته شده‌اند. به عنوان مثال، اتریوم، سولانا و کاردانو از جمله کوین‌هایی هستند که شبکه بلاکچینی مختص خود را دارند اما نکته جالب توجه این است که شما می‌توانید یک توکن اتریوم را در زنجیره هوشمند بایننس یا شبکه پلی‌گان مشاهده کنید.

در واقع، این کوین‌ها در شبکه‌ بلاکچینی کوین‌های دیگر به صورت توکن نمایش داده می‌شوند و از مکانیسم‌های خاصی استفاده می‌کنند تا با قیمت یکسان معامله شوند. اکنون می‌دانید هر کوین شبکه اختصاصی خود را دارد و این امکان وجود دارد که هر کوین را در شبکه کوین دیگری مشاهده کرد. جالب است بدانید که همین مفهوم ساده به درک اهمیت وجود پل‌ها یا بریج‌ها در شبکه‌های بلاکچینی کمک می‌کند.

چرا باید از پل بلاکچینی استفاده کنیم؟

به این مثال ساده برای درک بهتر اهمیت استفاده از پل‌های بلاکچینی دقت کنید. AAVE، یک پلتفرم وام‌دهی و استقراضی بسیار قدرتمند و محبوب است که به شما امکان می‌دهد، دارایی دیجیتال خود را به ازای گرفتن کارمزد به دیگران قرض بدهید. به عنوان مثال، در حال حاضر اگر شخصی اتریوم را در شبکه اتریوم وام بدهد، می‌تواند حدود نیم درصد درآمد داشته باشد اما اگر همان دارایی اتریوم را در شبکه پلی‌گان قرض بدهد، می‌تواند سه درصد درآمد کسب کند که شش برابر سود حاصل در شبکه اتریوم است.

فرض کنید یک سرمایه‌گذار، اتریوم خود را از شبکه اتریوم به شبکه پلی‌گان منتقل می‌کند. در آن صورت، او می‌تواند اتریوم را در شبکه پلی‌گان مشاهده و سپس از آن در پلتفرم AAVE برای کسب سود بیشتر استفاده کند. شما همچنین می‌توانید تتر (USDT) خود را از پلی‌گان به اتریوم و یا USDC را از زنجیره هوشمند بایننس به پلی‌گان منتقل کنید. جالب است بدانید که همه این انتقالات بین شبکه‌ای را می‌توان از طریق یک پل بلاکچینی انجام داد. شاید از خود بپرسید که چرا به بریج‌ها در شبکه‌های بلاکچینی نیاز است؟

به‌طورکلی می‌توان گفت که در حال حاضر Bridgeها به سه دلیل مهم مورد نیاز هستند:

۱) بیشتر توکن‌های ERC20 که در حال حاضر خریداری می‌کنید، بومی شبکه اتریوم هستند. این بدان معناست که حتی اگر پلی‌گان یا Matic را در بایننس خریداری کنید، به جای توکن پلی‌گان واقعی در شبکه پلی‌گان، نسخه اتریوم از پلی‌گان به شما داده می‌شود. به عبارت دیگر، کارگزاران اصلی دارایی‌های دیجیتال، توکن‌های بومی را نمی‌فروشند. در واقع، آن‌ها توکن‌های شبکه اتریوم را می‌فروشند که این موضوع نشان‌دهنده این است که شما بعد از خرید، کوین واقعی دریافت نمی‌کنید.

۲) دومین دلیل بزرگ این است که در حال حاضر تراکنش‌های شبکه اتریوم کارمزد بسیار بالایی دارند. در مقابل، تراکنش در شبکه پلی‌گان بسیار ارزان است و شما می‌توانید پنجاه هزار تراکنش را با کارمزد دو دلار در شبکه پلی‌گان انجام دهید. در واقع، پلی‌گان به عنوان راهی برای مقیاس‌بندی اتریوم است. با این حال، از نظر امنیتی مشابه اتریوم نیست.

دلیل این موضوع این است که طبیعتاً پلی‌گان کمی متمرکزتر است. در واقع، پل‌ها برای اینکه افراد عادی بتوانند راحت‌تر به شبکه‌های جدید دسترسی داشته باشند، مورد نیاز هستند. علاوه بر این، استفاده از شبکه‌های ارزان‌تر، سریع‌تر و یا شاید ایمن‌تر دلیل دیگر اهمیت پل‌های بلاکچینی است.

۳) در نهایت، ما به Bridgeها برای پیشرفت نیاز داریم. در وضعیت فعلی، هر یک از شبکه‌های بلاکچینی، مسئولیت نوآوری، حل مسائل امنیتی و توانایی مقیاس‌پذیری را بر عهده دارند. به عنوان مثال، اتریوم نمی‌تواند از آنچه بیتکوین به ارمغان می‌آورد، برای بهبود استفاده کند. بنابراین، این همان جایی است که بریج‌ها کارایی دارند. در واقع می‌توان گفت که دارایی‌های دیجیتال بیشتر شبیه به یک ورزش تیمی هستند که در آن همه با هم کار می‌کنند و در تلاش هستند تا علم رمزنگاری را به یک راه‌حل جامع‌تر برای حل مشکلات موجود برسانند.

مسائل و مشکلات Bridgeها

بعد از آشنایی با بریج‌ها، در این بخش از مقاله مشکلات مربوط به پل‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهیم. یکی از مشکلات مهم پل‌ها این است که نمی‌توان صددرصد به آن‌ها اعتماد کرد. بر خلاف یک برنامه غیرمتمرکز که از کد و زبان برنامه‌نویسی به عنوان ستون فقرات خود استفاده می‌کند در پل‌های بلاکچینی یک نهاد یا شخص یا شرکت وجود دارد.

به عبارت دیگر در حال حاضر، اکثر پل‌هایی که مورد استفاده قرار می‌گیرند متمرکز هستند. در کنار این موضوع، مسئله دیگر این است که بریج‌ها معمولاً بسیار کند هستند. به‌طوری‌که، برخی از نقل و انتقالات چند دقیقه و برخی دیگر ساعت‌ها و حتی روزها برای انجام، زمان نیاز دارند.

پل‌ها یا بریج‌های کریپتویی چگونه کار می‌کنند؟

به نظر می‌رسد دو راه اصلی برای کار کردن Bridgeها وجود دارد.

۱) روش اول بسیار متمرکز است. برای درک بهتر این روش به این مثال دقت کنید. در این روش، یک استخر بزرگ از تتر اتریوم و یک استخر بزرگ از تتر پلی‌گان وجود دارد و هر دو نشان‌دهنده تتر در شبکه خود هستند. توجه داشته باشید که گاهی اوقات به جای استخر، یک شرکت یا یک شخص وجود دارد اما در اغلب اوقات در این فرایند یک استخر وجود دارد.

وقتی شما تتر موجود در شبکه اتریوم خود را واریز می‌کنید، تتر به استخر تتر شبکه اتریوم اضافه می‌شود. سپس نهاد واسط یا متمرکز، معادل آن، برای شما تتر پلی‌گان ارسال می‌کند که در واقع از استخر تتر پلی‌گان خارج می‌شود و در این بین شما کارمزدی را به مقامات مرکزی یا تأمین‌کنندگان نقدینگی پرداخت می‌کنید اما معمولاً این کارمزد، بسیار کم است و شما از پرداخت آن بسیار خوشحال هستید چون واقعاً هیچ راه دیگری برای ادامه کار وجود ندارد.

پیشنهاد ویژه: آموزش متاورس

یکی از مسائل مهم این است که باید اطمینان داشته باشید که نهاد واسط، پول شما را در این فرآیند نمی‌دزدد، به خصوص اگر این روند به روزها زمان نیاز دارد. علاوه بر این، این روش تنها در صورتی کار می‌کند که افراد به معاملات رفت و برگشت ادامه دهند.

در واقع، من زمانی با این مشکل مواجه شدم که سعی کردم مقداری از یک استیبل کوین را از زنجیره هوشمند بایننس به شبکه پلی‌گان منتقل کنم.در آن زمان، شبکه پلی‌گان هیچ استیبل کوینی نداشت و استخر خالی بود. به همین دلیل، من مجبور شدم حدود چهار ساعت منتظر بمانم تا اشخاص دیگر، تراکنش‌های معکوس انجام دهند تا استخری که باید به آن دسترسی داشته باشم با وجوه آن‌ها پر شود.

۲) دومین روشی که پل بلاکچینی کار می‌کند، قراردادهای هوشمند است. این روش بسیار پیچیده است و ما خلاصه‌ای از آن را بیان می‌کنیم. در زمان استفاده از پل‌های کریپتویی، دارایی فعلی که ارسال می‌کنید در یک قرارداد هوشمند مسدود می‌شود. سپس هنگامی که دارایی‌های شما مسدود شد، یک کپی از آن توکن در شبکه جدیدی که می‌خواهید به آن منتقل شوید به شما داده می‌شود. قرارداد هوشمند، معادل آن توکن را به شما می‌دهد چون می‌داند که شما آن توکن را سوزانده‌اید یا آن را در شبکه دیگر مسدود کرده‌اید.

در نظر داشته باشید که روش قرارداد هوشمند معمولاً برای کوین‌هایی استفاده می‌شود که قابلیت ساخت قراردادهای هوشمند خود را ندارند. به عنوان مثال، بیتکوین، بیتکوین‌کش و دوج‌کوین سه کوین بزرگ هستند که مردم دوست دارند در آنها سرمایه‌گذاری کنند، اما نمی‌توانند آن‌ها را قرض کنند یا به دیگران قرض بدهند. شما به سادگی می‌توانید این کوین‌ها را در شبکه‌‌های دیگر مانند اتریوم که امکان تعامل قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کنند، به دست آورید.

در واقع، renBTC یک توکن اتریوم است که به شما امکان می‌دهد، توکنی را نگه دارید که با قیمت بیتکوین مرتبط است. در اصل، renBTC، بیتکوین است اما از آنجایی که در شبکه اتریوم است، به شما توانایی انجام کارهایی مانند قرض دادن و تعامل با سایر برنامه‌های غیرمتمرکز را می‌دهد.

نمونه‌هایی از Bridgeهای کریپتویی

در این بخش از مقاله به صورت مختصر در مورد ۳ بریج کریپتویی مهم صحبت می‌کنیم.

۱) xPollinate:

این بریج، توسط دو شرکت تأمین مالی می‌شود که در واقع به بلاکچین‌هایی که به شما اجازه می‌دهند به آن‌ها بریج بزنید، وابسته نیستند. آن‌ها احتمالاً این پل را برای گرفتن کارمزد از معامله‌گران ایجاد کرده‌اند. این در واقع همان پلی است که در بخش‌های قبلی به نقدینگی صفر آن اشاره کردم و من را مجبور کرد که چهار ساعت صبر کنم تا کوین مدنظر خود را برداشت کنم.

۲) Matic Bridge:

تیم Matic یا تیم پلی‌گان این پل را برای کمک به جذب افراد بیشتر به شبکه پلی‌گان واقعی به جای پلی‌گان در شبکه اتریوم توسعه داده‌اند.

۳) Binance Bridge:

سومین بریج مهم، بریج بایننس است. این پل در واقع توسط شرکت Binance ایجاد شد تا کاربران را به استفاده از زنجیره هوشمند بایننس ترغیب کند.

غیر از این ۳ بریج، پل‌های دیگری نیز وجود دارد اما به شدت توصیه می‌کنیم که قبل از استفاده از هر پلی که قصد دارید دارایی‌های خود را به آن ارسال کنید، به صورت کامل در رابطه با آن تحقیق کنید و بعد از اطمینان، از آن استفاده کنید. یکی از ترفندهای خوب برای بررسی پل‌ها این است که نام پل را در Reddit جست‌وجو کنید، و سپس نظرات سایر افراد را در این زمینه مطالعه کنید. به‌طورکلی می‌توان گفت که اگر یک بریج، تصمیم به کلاهبرداری بگیرد، احتمالاً به سرعت در Reddit مشخص می‌شود.

بزرگترین پل‌های بلاکچینی کدامند؟

طبق اطلاعات سایت DeFi Llama، تا مارس ۲۰۲۲، حدود ۸٫۲۱ میلیارد دلار رمزارز قفل شده در پل‌ها وجود داشته است. بزرگترین بریج بلاکچینی، رپد بیتکوین (Wrapped Bitcoin) است که تقریباً نیمی از بازار پل را با ۲٫۱۰ میلیارد دلار ارزش کل قفل شده (TVL) به خود اختصاص می‌دهد. علاوه بر این دیفای لاما، پل Multichain را به عنوان بزرگترین پل بین زنجیره‌ای با حدود ۷ میلیارد دلار TVL معرفی می‌کند. جالب است بدانید که پل Avalanche با حدود ۶ میلیارد دلار ارزش کل قفل شده، بزرگترین بریج اتریوم است و بعد از آن پل پلی‌گان با ۵ میلیارد دلار TVL  و سپس پل Fantom Anyswap با ۲٫۴ میلیارد دلار قرار دارد.

آیا پل‌های بلاکچینی امن هستند؟

مانند همه دارایی‌های دیجیتال، سرمایه شما در بریج‌ها نیز در معرض خطر هستند. بهتر است بدانید که برخی از پل‌های غیرمتمرکز جدید، آزمایش نشده‌اند و حتی آن‌هایی که آزمایش شده‌اند نیز ممکن است در معرض سوء استفاده قرار بگیرند. بارزترین نمونه این کلاهبرداری‌ها در پل‌هایWormhole  و Qubit صورت گرفته است. به‌طوری‌که در کلاهبرداری پل Qubit، در حدود ۸۰ میلیون دلار سرمایه کاربران به سرقت رفت.

پل‌های مورد اعتماد دارای پروفایل‌های ریسک متفاوتی هستند. برخی از آن‌ها به جای خطر سوء استفاده مهاجم از پروتکل و تخلیه وجوه، دارای خطر کلاهبرداری توسط شرکت‌هایی هستند که دارایی‌های استیک‌شده را در اختیار دارند و به دلیل بی‌کفایتی یا دستورات شخص ثالث مانند دولت‌ها، کنترل دارایی‌ها را از دست می‌دهند و یا آن‌ها را مسدود می‌کنند.

جمع‌بندی

پل‌های بلاکچینی به عنوان یک اتصال، عامل انتقال دارایی‌های دیجیتال از یک شبکه به شبکه بلاکچینی دیگر هستند. اگر چه استفاده از پل‌های کریپتویی برای دسترسی بهتر به شبکه‌های جدیدتر، ایمن‌تر و ارزان‌تر مفید است اما باید توجه داشته باشیم که همه بریج‌ها امن نیستند و بهتر است قبل از استفاده از یک بریج و انتقال دارایی‌های خود به آن، به خوبی در رابطه با آن تحقیق کرده و سپس از آن بهره ببرید.