اپلیکیشن غیرمتمرکز (Dapps) چیست؟

اپلیکیشن غیرمتمرکز (Dapps) چیست؟ در حال حاضر، برنامه های دپس (dapps) یا اپلیکیشن های غیرمتمرکز رشد سریعی را در فضای بلاکچین ( پیشنهاد میکنیم ابتدا مقاله: بلاکچین چیست؟ را مطالعه نمایید) تجربه می کنند. در واقع دپس ، برنامه های نرم افزاری هستند که بر روی اکوسیستم بلاکچین توسعه یافته اند. جالب است بدانید که انواع اپلیکیشن غیرمتمرکز یا dapps بر روی یک شبکه غیرمتمرکز همتا به همتا (P2P) و مبتنی بر بلاکچین اجرا می شود. بنابراین، هیچ کنترلی از جانب نهادهای متمرکز بر روی برنامه های دپس وجود ندارد. در چند سال اخیر، ما شاهد معرفی برنامه های دپس در زمینه های مختلف مالی، بازی های آنلاین، مبادلات تجاری و غیره بوده ایم که این موضوع نشان دهنده پیشرفت چشمگیر این حوزه در دنیای بلاکچین است.

با توجه به اهمیت آشنایی با انواع برنامه غیرمتمرکز در این مقاله قصد داریم تا شما را با مفهوم دپس (dapps)، نحوه عملکرد آن ها و ۱۲ اپلیکیشن غیرمتمرکز برتر آشنا کنیم. اگر شما هم به این موضوع علاقه مند هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید و چنانچه بعد از پایان مقاله، همچنان پرسش یا ابهامی در این زمینه داشتید، می توانید در بخش کامنت ها، سؤالات خود را با ما مطرح کنید.

اپلیکیشن غیرمتمرکز (dapp) چیست؟

از زمان پیدایش بیت کوین، پروتکل های بلاکچین به طور مداوم در حال توسعه می باشند تا قابلیت ها و موارد استفاده جدیدی را به بازار معرفی کنند. در طی چند سال اخیر، صنعت نوظهوری با نام برنامه های غیرمتمرکز (dapps) بر روی بلاکچین به وجود آمده و توجه همه افراد و صنایع را به خود جلب نموده است.

توجه داشته باشید که dapps برای «پردازش داده ها از طریق شبکه های توزیع شده» و «اجرای تراکنش ها با قراردادهای هوشمند» به شبکه های بلاکچینی متکی است. بهتر است بدانید که قراردادهای هوشمند نوعی قرارداد خودکار هستند که معاملات بین دو طرف را یکپارچه، سریع و خودکار می کنند. در واقع، قراردادهای هوشمند، عنصر کلیدی دپس می باشند و این دو در کنار یکدیگر می  توانند نرم افزارهای قدرتمندی را ایجاد کنند.

به طورکلی می توان گفت که اپلیکیشن غیرمتمرکز یا دپس، برنامه های دیجیتالی مبتنی بر بلاکچین هستند که تفاوت های اساسی با برنامه های معمولی دارند. برخلاف برنامه های معمولی که روی سرورهای متمرکز اجرا می شوند، dapps بر روی یک شبکه غیرمتمرکز همتا به همتا (P2P) و مبتنی بر بلاکچین فعالیت می کنند.

به عبارت دیگر، اپلیکیشن غیرمتمرکز یا dapp، برنامه  نرم افزاری «غیرمتمرکز» و «منبع باز توزیع شده» است که بر روی یک شبکه همتا به همتا اجرا می شود. به منظور درک بهتر این مفهوم، برنامه توییتر را در نظر بگیرید. در این برنامه شما می توانید هر چیزی را که می خواهید منتشر کنید، اما در نهایت همه مطالب شما توسط یک شرکت کنترل می شود. به طوری که شرکت می تواند توییت های شما را در صورت نقض دستورالعمل های انجمن یا دلایل دیگر حذف کند.

تصور کنید که اگر یک اپلیکیشن غیرمتمرکز از نوع توییتر وجود داشته باشد، آنگاه این برنامه، غیرمتمرکز بوده و متعلق به یک شخص خاص نیست. بنابراین اگر شما چیزی را در آن منتشر کنید، هیچ کس (حتی توسعه دهندگان این برنامه غیرمتمرکز) نمی  تواند آن را حذف کند. در نتیجه، افراد متعددی می توانند در این برنامه غیرمتمرکز به تولید محتوا بپردازند. از طرف دیگر، کاربران این برنامه غیرمتمرکز مطمئن هستند که محتوایی که آن ها مشاهده می کنند، عاری از هرگونه کنترل و دخالت یک نهاد متمرکز است. در زیر به برخی از الزامات dapps اشاره شده است:

• منبع باز بودن (Open Source): دپس باید منبع باز بوده و پایگاه کد آن  به صورت آزادانه در دسترس همه افراد قرار داشته باشد. توجه داشته باشید که هرگونه تغییر در ساختار یا عملکرد برنامه غیرمتمرکز فقط با توافق اکثریت اجرا می شود.
• غیرمتمرکز بودن (Decentralized): dapps باید با تمام اطلاعات و عملیات ذخیره شده در یک شبکه بلاکچین به صورت غیرمتمرکز اجرا شود تا بتوانند امنیت و شفافیت شبکه را تضمین کند.
• انگیزه (Incentive): دپس باید انگیزه را در قالب توکن های رمزنگاری شده به کاربران خود ارائه دهد. بهتر است بدانید که این توکن ها نوعی دارایی  نقدی هستند که به کاربران خود انگیزه حمایت از اکوسیستم برنامه غیرمتمرکز را می دهند.
• پروتکل (Protocol): برنامه غیرمتمرکز باید یک پروتکل خاص برای اثبات ارزش داشته باشد. این موضوع بدان معناست که نشان دادن ارزش یک فرآیند خاص باید با روشی صورت گیرد که به راحتی توسط سایر افراد قابل تأیید باشد.

بر اساس تعریف و معیارهای ذکر شده برای دپس می توان بلاکچین بیت کوین را به عنوان یک dapp در نظر گرفت، زیرا هر چهار معیار اصلی دپس را داراست. برای درک بهتر این موضوع، معیارهای dapp را برای بیت کوین بررسی می کنیم:

• بیت کوین به صورت منبع باز عمل می  کند، به طوری که هیچ نهاد واحدی مالک اکثر بیت کوین های (BTC) در گردش نیست. علاوه بر این، بیت کوین از مکانیسم اجماع اثبات کار (PoW) ( ما در مقاله : الگوریتم اثبات کار چیست؟ این مورد را بصورت کامل توضیح داده ایم ) در شبکه بلاکچین خود استفاده می کند.
• بیت کوین و تمام داده های آن بر روی شبکه بلاکچین قرار دارند.
• شبکه بیت کوین، کوین هایی را تولید می  کند که به عنوان اثبات ارزش حاصل از فرآیند استخراج عمل می  کنند.
• شبکه بیت کوین، رمزارز بیت کوین را به عنوان پاداش ماینینگ بین ماینرها توزیع می  کند.

توجه داشته باشید که بر اساس این تعریف می توان بسیاری از رمزارزهای فاقد قرارداد هوشمند و رابط های وب را به عنوان نسخه های ابتدایی برنامه غیرمتمرکز (dapp) در نظر گرفت.

دپس چگونه کار می  کند؟

هر برنامه غیرمتمرکز یک کد پشتیبان دارد که روی یک شبکه همتا به همتا و به صورت غیرمتمرکز اجرا می  شود. علاوه بر این، دپس با داشتن یک کد فرانت  اند و یک رابط کاربری می تواند همانند برنامه های معمولی با هر زبان برنامه نویسی نوشته شود. توجه داشته باشید که هر سرور غیرمتمرکز مانند IPFS می تواند از فرانت  اند میزبانی کند. به طورکلی می توان گفت که dapps به جز چند تفاوت ذکر شده در زیر با روشی مشابه برنامه های معمولی کار می  کند.

اپلیکیشن غیرمتمرکز دارای ویژگی های زیر است:

• غیرمتمرکز بودن (Decentralized): در اغلب موارد، یک برنامه غیرمتمرکز روی اتریوم که یک پلتفرم غیرمتمرکز عمومی و منبع باز است، کار می  کند.
• قطعی (Deterministic): دپس بدون توجه به محیطی که در آن اجرا می  شود، عملکرد یکسانی را انجام می  دهد.
• تورینگ کامل (Turing complete): dapps با توجه به منابع مورد نیاز می  تواند هر عملی را انجام دهد.
• ایزوله (Isolated): دپس در ماشین مجازی اتریوم اجرا می شود. این ماشین یک محیط مجازی و تضمین کننده این است که در صورت وجود یک اشکال در قرارداد هوشمند، عملکرد عادی شبکه بلاکچین را مختل نکند.

رایج ترین پلتفرم ها برای ایجاد دپس

امروزه پلتفرم های بلاکچینی زیادی توسط شرکت های مختلف ایجاد شده اند. در حال حاضر، محبوب ترین و رایج ترین پلتفرم ، اتریوم می باشد اما موارد دیگری نیز برای ایجاد dapps وجود دارند. این پلتفرم های بلاکچینی بیشتر به عنوان پایه ای برای ایجاد dapps مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از معروف ترین پلتفرم ها در این خصوص عبارتند از:

• اتریوم (ETH)
  

  اتریوم محبوب ترین بلاکچین غیرمتمرکز و منبع باز در جهان است. جالب است بدانید که در حال حاضر، اتریوم به عنوان بلاکچین پایه برای بیش از ۲۵۰۰ دپس مورد استفاده قرار می گیرد. به طورکلی می توان گفت که اگرچه کار بر روی شبکه بلاکچین اتریوم بسیار پرهزینه است، اما همچنان این رمزارز یک گزینه عالی برای ایجاد اپلیکیشن غیرمتمرکز می باشد.

• نئو (NEO)

  نئو یک بلاکچین غیرمتمرکز و منبع باز است که هدف آن ایجاد یک اقتصاد هوشمند می‌باشد. جالب است بدانید که به این رمزارز، اتریوم چینی (Chinese Ethereum) نیز گفته می شود. این پلتفرم در مقایسه با سایر پلتفرم‌های بلاکچینی، گزینه‌های بهتری برای مقیاس‌پذیری دپس ارائه می کند. در حال حاضر، نئو محبوبیت کمتری نسبت به اتریوم دارد و تاکنون تنها حدود ۱۰۰ اپلیکیشن غیرمتمرکز بر روی این شبکه بلاکچینی راه‌اندازی شده‌ است. توجه داشته باشید که کار بر روی این شبکه بسیار پرهزینه بوده و حتی در برخی موارد هزینه‌های بالاتری را نسبت به اتریوم از کاربران خود دریافت می‌کند.

  • ترون (TRON)

    ترون یک پلتفرم بلاکچینی نسبتاً جدید در مقایسه با اتریوم یا نئو است. طبق داده‌های موجود، شبکه ترون بسیار محبوب‌تر از اتریوم و نئو می‌باشد. به‌طوری‌که بسیاری از متخصصین این حوزه معتقدند که در آینده، ترون ممکن است به رقیبی برای اتریوم تبدیل شود. بهتر است بدانید که این رمزارز کاربرد زیادی در بازی‌ها و سایت‌های قمار دارد. در حال حاضر، حدود ۱۵۰۰ برنامه غیرمتمرکز بر روی این پلتفرم ایجاد شده‌ و این موضوع، ترون را به یک انتخاب عالی برای توسعه‌دهندگان تبدیل کرده است.

  معرفی برنامه‌های دپس محبوب

  در زیر به تعدادی از محبوب‌ترین برنامه‌های dapps اشاره شده است.

  ۱٫ یونی سواپ (Uniswap)

  صرافی غیرمتمرکز Uniswap ( لطفا مقاله : یونی سواپ چیست؟ را مطالعه نمایید) یک dapp مستقر در ایالات متحده است که بر روی شبکه بلاکچین اتریوم راه‌اندازی شده است. این پلتفرم در درجه اول به کاربران خود اجازه ترید ارز دیجیتال را می دهد تا آن‌ها بتوانند توکن‌های ERC-20 را مبادله و معامله کنند. این صرافی، محبوب‌ترین صرافی غیرمتمرکز ( در مقاله: صرافی غیرمتمرکز (DEX) چیست؟ که توسط کارشناسان سیتکس تهیه شده این موضوع مفصل توضیح داده شده است ) و به‌طورکلی، چهارمین صرافی بزرگ کریپتویی است. ماهانه این پلتفرم میزبان بیش از ۱۵۰ هزار کاربر می‌باشد و متوسط حجم معاملات روزانه آن ۲٫۵ میلیارد دلار است.

  جالب است بدانید که خاص‌ترین ویژگی Uniswap این است که برای تأمین نقدینگی به خریداران و فروشندگان متکی نیست. علاوه بر این، هر کسی می تواند به سادگی با اتصال یک کیف پول کریپتویی به این پلتفرم دسترسی پیدا کند. در اغلب موارد، کاربران Uniswap از کیف پول MetaMask برای اتصال به صرافی استفاده می‌کنند. توجه داشته باشید که توکن حاکمیتی این صرافی، UNI نام دارد. در نتیجه، کاربران این پلتفرم با داشتن UNI می‌توانند در رأی‌گیری‌های مربوط به این جامعه شرکت کرده و نظر خود را به سایرین اعلام کنند.

  ۲٫ پنکیک سواپ (Pancake Swap)

  پنکیک سواپ، یکی از صرافی‌های غیرمتمرکزی است که از کد منبع یونی سواپ استفاده می کند. با این حال، برخلاف یونی سواپ که بر روی بلاکچین اتریوم راه‌اندازی شده، Pancake Swap بخشی از اکوسیستم زنجیره هوشمند بایننس (BSC) است و به کاربران خود اجازه می دهد تا توکن‌های BEP-20 را سواپ (Swap) کنند.

  جالب است بدانید که زنجیره هوشمند بایننس به طور خاص برای dapp های کوچک طراحی شده تا تأخیر و کارمزد تراکنش‌ها را کاهش دهد. در نتیجه، تجربه کاربری پنکیک سواپ بسیار روان‌تر بوده و کاربران این پلتفرم به جز کارمزد صرافی، هیچ هزینه‌ دیگری پرداخت نمی‌کنند. در نظر داشته باشید که توکن حاکمیتی این پلتفرم، CAKE نام دارد. علاوه بر این، کاربران این صرافی می توانند از طریق طیف گسترده‌ای از کیف پول‌های کریپتویی مانند MathWallet، TokenPocket و MetaMask به پنکیک سواپ متصل شوند.

  ۳٫ وان اینچ (۱Inch)

  وان اینچ یک اپلیکیشن غیرمتمرکز است که در ابتدا به عنوان یک DEX مبتنی بر اتریوم فعالیت خود را آغاز کرد. در طی دو سال گذشته، این برنامه غیرمتمرکز پیشرفت قابل توجهی را تجربه کرده است، به‌طوری‌که هم اکنون این برنامه غیرمتمرکز به عنوان یک DEX معاملاتی چند شبکه‌ای کار می کند. این ویژگی به کاربران اجازه می دهد تا از نقدینگی صدها صرافی غیرمتمرکز دیگر که مبتنی بر بلاکچین‌های مختلف هستند، استفاده کنند.

  به‌طورکلی می‌توان گفت که معمولاً معامله‌گرانی از وان اینچ استفاده می‌کنند که مقادیر زیادی از رمزارزها را مبادله کرده و به دنبال حفظ امنیت تراکنش‌های خود هستند، علاوه بر این، این اپلیکیشن غیرمتمرکز برخی از ابزارهای معاملاتی پیشرفته مانند سفارش محدود (Limit Order) را نیز در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. در حال حاضر، انعطاف‌پذیری و تنوع گزینه‌های این صرافی موجب شده تا وان اینچ به عنوان یکی از برترین برنامه‌های دپس در صنعت شناخته شود. توجه داشته باشید که توکن بومی این اپلیکیشن غیرمتمرکز، ۱INCH نام دارد و دارندگان آن مزایای زیادی را در این شبکه به دست می‌آورند. از جمله مزایای این توکن برای معامله‌گران، کاهش قابل توجه گس‌فی اتریوم و تجربه معاملاتی کارآمدتر است.

  ۴٫ Aave

  Aave یکی از محبوب‌ترین برنامه‌های دپس در بین پلتفرم‌های وام‌دهی در دیفای ( چگونه در پلتفرم دیفای وام بگیریم؟ را بخوانید) است. این برنامه غیرمتمرکز یک پروتکل نقدینگی منبع باز می‌باشد که شفافیت کامل را در اختیار کاربران خود قرار می دهد. در واقع، اپلیکیشن غیرمتمرکز Aave به کاربران خود اجازه می دهد تا رمزارزهای خود را استیک کرده و با استیکینگ دارایی‌های خود به دیگران وام بدهند، از افراد دیگر وام بگیرند و از کارمزد دریافتی توسط پلتفرم، سهم بگیرند. به لطف ماهیت غیرمتمرکز این پلتفرم، هم وام‌دهندگان و هم وام‌گیرندگان می توانند کاملاً ناشناس باشند.

  ۵٫ Upland

  بازی Upland یک بازی مبتنی بر شبکه بلاکچینی ایاس است که متاورس را با دنیای واقعی ترکیب کرده و تجربه بی‌نظیری از بازی کردن را در اختیار بازیکنان قرار می دهد. این بازی در می ۲۰۱۹ راه‌اندازی شده و از آن زمان تاکنون به طور مداوم بر محبوبیت آن افزوده شده است. این بازی به عنوان یک اپلیکیشن غیرمتمرکز، در حوزه شبیه‌سازی معاملات املاک و مستغلات کار می‌کند. در آپلند همه ویژگی‌ها بر اساس مکان‌های واقعی هستند، اما همه دارایی‌های موجود در بازی توسط فناوری بلاکچین پشتیبانی می شوند. مشابه اکثر بازی‌های مبتنی بر بلاکچین، آپلند یک مدل بازی برای کسب درآمد دارد که به بازیکنان اجازه می‌دهد دارایی‌های درون بازی خود را با پول واقعی مبادله کنند.

  ۶٫ استیمیت (Steemit)

  Steemit یک دپس است که به عنوان پلتفرم وبلاگ‌نویسی و رسانه اجتماعی مبتنی بر بلاکچین فعالیت می‌کند. این سایت با پیگیری اخبار ارز دیجیتال به شما امکان ایجاد و ارسال محتوا می دهد. سپس سایر کاربران به محتوای تولید شده توسط شما واکنش نشان داده و در مورد آن نظر می دهند. نکته جالب توجه در رابطه با این اپلیکیشن غیرمتمرکز (dapp) این است که کاربران به ازای انتشار و نظردهی در رابطه با هر پست، پاداش دریافت می کنند و مقدار پاداش از طریق میزان تعاملات کاربر با پلتفرم تعیین می شود. توجه داشته باشید که رابط کاربری این برنامه غیرمتمرکز، بسیار ساده و از بسیاری جهات شبیه Reddit می‌باشد.

  ۷٫ Audius

  Audius یکی از dapp های منحصر‌به‌فرد است که با استفاده از فناوری بلاکچین، امکاناتی را در بخش سرگرمی فراهم می‌آورد. کاربرد این اپلیکیشن غیرمتمرکز، تقریباً مشابه برنامه‌های موسیقی مانند Spotify یا Deezer است.

  با این حال، Audius به سازندگان اجازه می دهد تا NFTهای موسیقی خود را ضرب کرده و آن‌ها را به توکن‌های غیرمثلی در بلاکچین تبدیل کنند. اگرچه بیشتر سازندگان فعال در این برنامه غیرمتمرکز، هنرمندان جدید هستند، اما شما می‌توانید نام‌های بزرگی مانند Skrillex و deadmau5 را در این dapp مشاهده کنید.

  ۸٫ کریپتوکیتیز (CryptoKitties)

  کریپتوکیتیز یک برنامه غیرمتمرکز است که برای تفریح و سرگرمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این برنامه غیرمتمرکز شما می‌توانید با استفاده از رمزارز، بچه گربه‌ها را خریداری کرده و سپس آن‌ها را پرورش دهید و با سود بفروشید. ظاهراً گربه‌های بامزه در همه جا حتی شبکه‌های بلاکچینی محبوب هستند، زیرا CryptoKitties زمانی ۱۰ درصد از کل تراکنش‌های روزانه شبکه اتریوم را تشکیل می‌داد.

  ۹٫ اوپن سی (Open Sea)

  Open Sea یک برنامه غیرمتمرکز است که تعامل بین بازی‌های مختلف مبتنی بر بلاکچین را فراهم می کند. در حال حاضر، گیمرها در OpenSea می توانند کلکسیون‌های خود از هر بازی مبتنی بر بلاکچین را معامله و مبادله کنند. اگرچه هم‌اکنون این اپلیکیشن غیرمتمرکز فقط از کلکسیون‌های اتریوم پشتیبانی می کند، اما توسعه‌دهندگان این dapp اعلام کرده‌اند که قصد دارند در آینده به توسعه این برنامه غیرمتمرکز بپردازند.

  ۱۰٫ وینک (WINk)

  وینک محبوب‌ترین برنامه غیرمتمرکز برای بازی‌های شرط‌بندی و قمار است. در حال حاضر، این اپلیکیشن غیرمتمرکز شامل همه چیز از پوکر تا بازی تاس و شرط‌بندی ورزشی می‌باشد. توجه داشته باشید که وینک بر روی پلتفرم TRON راه‌اندازی شده و در نتیجه، برندگان شرط‌بندی، توکن‌های WIN را دریافت می کنند و می توانند آن‌ها را با رمزارز BTT مبادله کنند.

  ۱۱٫ Blockchain Cuties

  برای کسانی که به کریپتوکیتیز علاقه دارند، Blockchain Cuties می‌تواند یک گزینه جذاب باشد. این برنامه غیرمتمرکز به شما اجازه می دهد تا جدا از بچه گربه‌ها، به پرورش چندین حیوان دیگر مانند توله سگ، توله خرس، مارمولک و … نیز بپردازید. در واقع، Blockchain Cuties یکی از برنامه‌های دپس است که امکان دسترسی به آن از طریق چندین پلتفرم بلاکچینی مانند اتریوم، NEO و TRON وجود دارد.

  ۱۲٫ InterPlanetary Search Engine یا IPSE

  IPSE یک موتور جستجو مبتنی بر بلاکچین است که بر روی شبکه بلاکچینی EOS راه‌اندازی شده و از سیستم InterPlanetary File استفاده می کند. بزرگترین مزیت اپلیکیشن غیرمتمرکز IPSE نسبت به سایر موتورهای جستجوی معمولی این است که امنیت و حریم خصوصی کاربران را در اینترنت تضمین می کند.

مزایای دپس

بعد از آشنایی با مفهوم دپس و برخی نمونه های مشهور این حوزه، بهتر است با مزایای برنامه های دپس نیز آشنا شوید. برخی از مزایای dapps به شرح زیر است:

· تحمل خطا (Fault tolerance)

از آنجا که dapps بر روی یک پلتفرم غیرمتمرکز کار می  کنند، اگر زمانی فقط یک نود در شبکه کار کند، علیرغم کاهش عملکرد شبکه، همچنان شبکه در دسترس خواهد بود.

· حریم خصوصی (Privacy)

در دپس کاربران برای استفاده از عملکردهای خاص برنامه نیازی به ارائه هویت واقعی یا اطلاعات شخصی خود ندارند.

· یکپارچگی داده ها (Data integrity)

توجه داشته باشید که داده های ذخیره  شده در بلاکچین به دلیل استفاده از الگوریتم های اجماع، تغییرناپذیر و ضد دستکاری هستند. بنابراین، داده های ذخیره  شده بر روی شبکه بلاکچین در برابر تغییر مقاوم بوده و در نتیجه، هکرها نمی  توانند تراکنش ها را جعل کنند.

· پلتفرم انعطاف پذیر (Flexible platform)

پلتفرم های انعطاف پذیر، محیطی بسیار عالی برای توسعه dapps فراهم می  کنند.

· رفتار قابل تأیید (Verifiable behavior)

به طورکلی می توان گفت که دپس بخشی از اکوسیستم دیفای است که از طریق قراردادهای هوشمند قابل بررسی هستند. در نتیجه می توان تضمین کرد که دپس بدون نیاز به نظارت یا دخالت یک مقام مرکزی اجرا می  شود.

معایب dapps

برخی از معایب و مشکلات دپس عبارتند از:

· سربار عملکرد (Performance Overhead)

برای دستیابی به سطح امنیت، شفافیت و یکپارچگی موردنظر اتریوم، هزینه های سربار عملکرد زیادی وجود دارد.

· تعمیر و نگهداری (Maintenance)

نگهداری، عیب زدایی و به روزرسانی dapps کاری سخت و دشوار است، زیرا کد یا داده های منتشر شده در بلاکچین به سختی قابل تغییر هستند و رفع همه باگ ها نیاز به اجماع همه همتایان در شبکه دارد که در اکثر موارد این اجماع به سختی رخ می دهد.

· مقیاس پذیری (Scalability)

مقیاس پذیری در شبکه های غیرمتمرکز نسبت به شبکه های متمرکز سخت تر است.

· تجربه کاربری (User experience)

طراحی یک dapp کاربرپسند برای توسعه دهندگان بسیار سخت است، زیرا در دپس، کاربران به جای استفاده از نام کاربری و رمز عبور باید از کلید عمومی و خصوصی خود برای ورود به سیستم استفاده کنند.

· متمرکز بودن (Centralization)

توجه داشته باشید که توسعه برنامه های کاربرپسند و برنامه نویس پسند بر اساس شبکه اتریوم ممکن است منجر به توسعه یک سرویس متمرکز شود و از آنجا که هدف اصلی پیدایش تکنولوژی بلاکچین، تمرکززدایی بوده است، با انجام این کار ممکن است تمام ویژگی های خوب بلاکچین نسبت به مدل سنتی از بین برود.

· تراکم شبکه (Network Congestion)

در هنگام استفاده از برنامه غیرمتمرکز، مشکل ازدحام شبکه وجود دارد، زیرا یک dapp از منابع محاسباتی زیادی استفاده کرده و از کل شبکه، نسخه پشتیبان تهیه می  کند. بنابراین، اگر تعداد تراکنش ها بیشتر از ۱۰ تا ۱۵ تراکنش  در ثانیه باشد، تراکنش های تأیید نشده انباشته می شوند.

مقایسه برنامه غیرمتمرکز با برنامه وب

ترلو (Trello)، اسلک (Slack) و توییتر (Twitter) نمونه هایی از شرکت هایی هستند که برنامه های وب را ارائه می کنند. قابلیت استفاده از برنامه های کاربردی وب سنتی به دو عنصر فرانت  اند و بک  اند بستگی دارد. از طرف دیگر، برنامه های کاربردی وب از نرم افزاری استفاده می کنند که بر روی سرورهای وب متمرکز اجرا می شوند. در این برنامه ها، دستگاه ها و سرورها از طریق پیام های کدگذاری شده از طریق پروتکل امن انتقال ابرمتن (HTTP) با یکدیگر ارتباط برقرار می  کنند. به عنوان مثال، هنگامی که شما توییتر را در مرورگر وب خود باز می کنید، فید نمایش داده شده (فرانت  اند) از داده های نگهداری شده در سرور شرکت (بک  اند) گرفته می  شود.

در حالی که اینترنت حجم عظیمی از داده ها را از طریق سرورهای عظیم و متمرکز منتقل می  کند، یک شبکه بلاکچینی نشان دهنده صدها یا حتی هزاران ماشین است که بار تراکنش را بر روی یک شبکه توزیع شده به اشتراک می گذارند. در فرانت اند، برنامه های غیرمتمرکز از همین فناوری برای ارائه یک صفحه در اینترنت استفاده می کنند، اما در بک اند، دپس با شبکه های بلاکچینی مربوط به خود از طریق یک کیف پول کریپتویی ارتباط برقرار می  کنند. در واقع، این کیف پول ها به عنوان پلی برای اکوسیستم بلاکچین عمل می  کنند.

کیف پول ها، آدرس بلاکچین و کلیدهای رمزنگاری لازم برای شناسایی و احراز هویت شما را مدیریت می  کنند. بهتر است بدانید که کیف پول های dapp به جای استفاده از پروتکل HTTP برای برقراری ارتباط با بلاکچین، از قراردادهای هوشمندی که با بلاکچین تعامل دارند و تراکنش ها را اجرا می کنند، استفاده می نمایند. بنابراین، یک dapp، رابط کاربری (UI) است که با قراردادهای هوشمند ارتباط برقرار می  کند. سپس شبکه توزیع شده از نودها که بلاکچین را تشکیل می  دهند، داده های dapp را تأیید می  کنند.

اگرچه ممکن است یک تجربه کاربری (UX) برنامه غیرمتمرکز با یک برنامه وب متفاوت به نظر نرسد، اما تفاوت اصلی اپلیکیشن غیرمتمرکز با برنامه وب در این است که اپلیکیشن غیرمتمرکز یا برنامه های دپس، فاقد سرور، HTTP و سانسور احتمالی است.

آینده دپس (dapps)

اگرچه از بیت کوین به عنوان اولین dapp نام برده می شود، اما اتریوم به محرک اصلی رشد اکوسیستم dapps تبدیل شده است. این ویژگی اتریوم تا حد زیادی به قراردادهای هوشمند، اثر شبکه و کاربران آن بستگی دارد. از آنجا که امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) در حال گسترش کاربردهای خود می باشد، dapps با استقرار رابط های کاربری (UI) که برنامه های کاربردی وب معمولی را تقلید می کنند، به قابلیت های جدید بلاکچین دسترسی پیدا کرده و یک رمپ ضروری برای مخاطبان جدید خود به وجود می آورند. توجه داشته باشید که با انجام این کار، dapps از بسیاری جهات، عملکرد اینترنت را از طریق بلاکچین گسترش می  دهد.

به طورکلی می توان گفت که صرف نظر از بلاکچین زیربنایی در حال استفاده، علاقه به دپس به سرعت در حال رشد است و این شروع یک حرکت بزرگ می باشد. متخصصین این حوزه معتقدند که در حال حاضر، بلاکچین با سرعتی بالا به توسعه خود ادامه می  دهد. بنابراین، این احتمال وجود دارد که در آینده حوزه هایی مانند امور مالی، بازی، بازارهای آنلاین و رسانه های اجتماعی همگی به دپس مبتنی بر بلاکچین تبدیل شوند.

جمع بندی

برنامه غیرمتمرکز به دلیل تمرکز بر امنیت و شفافیت در شبکه های بلاکچینی یک اختراع شگفت انگیز محسوب می شود. در حال حاضر، dapp های نسبتاً کمی در مقایسه با برنامه های معمولی وجود دارد و تنها دلیل این تعداد کم این است که بلاکچین یک فناوری جدید است و در نتیجه برای افزایش تعداد دپس باید تا زمان پذیرش عمومی این فناوری منتظر بمانیم. به شما توصیه می کنیم که تا فرا رسیدن آن زمان به دنبال آموزش ارز دیجیتال باشید تا بتوانید در زمان موعود بهترین عملکرد را به نمایش بگذارید.

سؤالات متداول

برنامه غیرمتمرکز یا dapp چیست؟

برنامه  غیرمتمرکز یا همان dapps، برنامه  نرم افزاری غیرمتمرکز و منبع باز توزیع شده است که بر روی یک شبکه همتا به همتا و به صورت غیرمتمرکز اجرا می شود.

محبوب ترین دپس (dapps) کدامند؟

در حال حاضر بیش از ۲۵۰۰ برنامه غیرمتمرکز وجود دارد که برخی از مهم ترین آن ها عبارتند از: صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ، پنکیک سواپ، بازی آپلند، کریپتوکیتیز و Aave.