کاربرد بلاکچین در دنیای واقعی روز به روز در حال افزایش است. به‌طوری‌که بعد از معرفی بیتکوین، با انجام بررسی‌ها و آزمایش‌های دقیق توجه کارشناسان به زیربنای اصلی بیتکوین یا همان «فناوری بلاکچین» جلب شد. درست مانند هر پروژه جدید دیگری، مدت زمانی طول کشید تا فناوری بلاکچین از سایه کریپتوکارنسی‌ها خارج شود و متخصصین این حوزه، پتانسیل نهفته در پشت این فناوری را کشف کنند. به‌طوری‌که در زمان کوتاهی، فناوری بلاکچین موفق شد تا فعالیت‌های خود را در زمینه‌های صنعتی غیر از دارایی‌های دیجیتال آغاز کند.
به عنوان مثال، آموزش، مراقبت‌های بهداشتی، زنجیره تأمین، تدارکات، رسانه‌ها و ورزش تنها برخی از حوزه‌های غیر مالی هستند که از فناوری بلاکچین در سیستم‌های اصلی خود استفاده می‌کنند.
دامنه فعالیت بلاکچین بی‌نهایت است چرا که این فناوری در مورد آزادی، مالکیت و خلاقیت صحبت می‌کند. بلاکچین با تمرکززدایی در تلاش است تا آزادی کامل را در اختیار کاربران خود قرار دهد تا بتوانند مالکیت خود را اثبات و در این بستر کسب درآمد کنند.
نکته حائز اهمیت در رابطه با این فناوری این است که بلاکچین امنیت بالا، شفافیت و تغییرناپذیری را به ذات یک سیستم اقتصادی القا می‌کند و به همین دلیل در حال حاضر، شرکت‌های بزرگ در حال سرمایه‌گذاری انبوه برای توسعه بلاکچین در اکوسیستم‌های کاری خود هستند. در این مقاله قصد داریم تا شما را با کاربرد بلاکچین در دنیای واقعی آشنا کنیم. اگر شما هم به این موضوع علاقه‌مند هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
بلاکچین چیست؟
بلاکچین یک دفتر کل مشترک توزیع شده و غیرمتمرکز است که ثبت تراکنش‌ها را در یک نظام ساختاریافته تسهیل می‌کند. در این فناوری، تراکنش‌ها در بلاک‌های متصل به هم ذخیره می‌شوند. تفاوت اصلی بلاکچین با نهادهای متمرکزی مانند بانک‌ها در این است که داده‌های ذخیره شده در زنجیره بلاکچین بدون نیاز به حضور یک نهاد واسط متمرکز، تأیید می‌شوند( میتوانید مقاله : بلاکچین چیست؟ را مطالعه نمایید). در واقع، این تراکنش‌ها توسط اپراتورهایی با نام نود تأیید می‌شوند که وظیفه مدیریت دفتر کل غیرمتمرکز را برعهده دارند. در این فناوری، تراکنش‌ها با استفاده از رمزگذاری، ایمن شده و برای اطمینان از شفافیت کامل، دارای برچسب زمانی مناسب هستند.
نکته حائز اهمیت این است که در زنجیره بلاکچین، تمام نودهای شرکت‌کننده به داده‌های وارد شده در بلاکچین دسترسی دارند. در نتیجه، هیچ نقطه‌ای برای حمله به شبکه به جز زنجیره نودها وجود ندارد. بنابراین بلاکچین، یک فناوری ضد دستکاری بوده و این موضوع یکی از محبوب‌ترین ویژگی‌های آن است. در ادامه با بررسی ۹ کاربرد بلاکچین در زندگی روزمره با ما همراه باشید:
۱) کاربرد بلاکچین در امور مالی (Finance)
اولین و برجسته‌ترین کاربرد بلاکچین در حوزه مالی می‌باشد که می‌توان آن را از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار داد.
تأمین مالی جمعی مورد اعتماد (Trusted Crowdfunding)
جوابگویی و مسئولیت‌پذیری از موانع اصلی تأمین مالی جمعی هستند. فرض کنید، شخصی می‌خواهد پولی را که به سختی به دست آورده، در یک پروژه سرمایه‌گذاری کند اما در اغلب موارد، سرمایه‌گذاران اطلاعات کاملی در رابطه با پروژه‌ای که مایل به سرمایه‌گذاری در آن هستند، ندارند. در این زمان، بلاکچین می‌تواند همراه بسیار مناسبی برای سرمایه‌گذاران باشد. در این فناوری، داده‌ها در بلاک‌هایی ذخیره می‌شوند که امنیت و شفافیت بالایی دارند. بنابراین به راحتی می‌توان به تمام اطلاعات مهم مربوط به شرکت، تیم و برنامه‌های آینده آن‌ها دست پیدا کرد.
علاوه بر این، قراردادهای هوشمند همانند حساب‌های امانی (escrow accounts) برای سرمایه‌گذاران خود کار می‌کنند چرا که در این قراردادها بخشی از وجوه، قفل شده و تنها زمانی که تارگت کاری تعیین شده محقق شود، آزاد می‌شود. از سوی دیگر، توسعه‌دهندگان پروژه‌های بلاکچینی برای جذب کاربر و پشتیبانی بیشتر با حداقل هزینه کار می‌کنند. برخی از پلتفرم‌های معروف تأمین مالی جمعی که از فناوری بلاکچین استفاده می‌کنند عبارتند از: Wefunder، Coinstarter، TallyCoin، Gitcoin، Meridio، QuantumRE، RealBlocks، PancakeSwap، GameFi و Pledgecamp.
پیشنهاد ویژه: آموزش ارز دیجیتال
معاملات برون مرزی (Cross-border Transactions)
انتقال پول از طریق مرزهای بین‌المللی با هزینه و کارمزدهای زیادی همراه است و ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت مانند Western Union و Visa هزینه‌های بالایی را بابت انجام این کار از مشتریان خود دریافت می‌کنند اینجاست که کاربرد بلاکچین نمایان می‌شود. نکته جالب توجه این است که بلاکچین تراکنش‌های برون مرزی را با کارمزد بسیار کمتری در مقایسه با سایر کمپانی‌های ارائه دهنده این خدمات انجام می‌دهد. جالب است بدانید که ریپل یکی از محبوب‌ترین پلتفرم‌های بلاکچینی برای انتقال پول در سراسر جهان است و ارز بومی این شبکه با نام XRP یکی از ارزهای رمزنگاری شده برتر بر اساس مارکت‌کپ می‌باشد.
وام آسان (Easy Money Lending)
گرفتن وام از بانک‌ها و مؤسسات مالی فرآیندی دشوار و پرهزینه است و از طرف دیگر، برخی از کشورهای توسعه نیافته ساختار بانکی مناسبی برای اعطای وام ندارند اما فناوری بلاکچین کاربران خود را به یک سیستم مالی ایمن مرتبط می‌کند و در نتیجه آن‌ها می‌توانند به راحتی از مزایای آن بهره ببرند. با استفاده از این فناوری، کاربران می‌توانند با هویتی ناشناس در یک بازار غیرمتمرکز تراکنش انجام دهند.
جالب است بدانید که تمام تراکنش‌ها از طریق کیف پول‌های دیجیتالی انجام می‌شود که از کلیدهای خصوصی برای اطمینان از ایمنی وجوه قفل شده استفاده می‌کنند. از طرف دیگر، در این سیستم غیرمتمرکز، نرخ بهره وام‌ها نیز پایین می‌باشد چرا که هیچ بانک یا نهاد واسطی وجود ندارد. برخی از برترین پلتفرم‌های وام‌دهی مبتنی بر بلاکچین عبارتند از: Celsius، AAVE، Binance، MakerDAO، YouHodler و CoinLoan.
کاربرد بلاکچین در خدمات بیمه (Insurance)
در سیستم سنتی، بخش بیمه یکی از پرریسک‌ترین بخش‌هاست چرا که شرکت‌های بیمه، سالانه هزاران دلار در کلاهبرداری‌های بیمه‌ای از دست می‌دهند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که اطلاعات کافی در مورد متقاضی یا نقض قانون از طرف شرکت بیمه وجود ندارد. به‌طورکلی، فناوری بلاکچین نقش مهمی در کاهش کلاهبرداری‌های بیمه‌ای دارد. در واقع، شرکت‌ها می‌توانند از این فناوری برای ایجاد قراردادهای هوشمند و در نتیجه، مدیریت بیمه، خودکارسازی، سرعت بخشیدن به فرآیندهای پرداخت و اطمینان از اجرای پروتکل‌های امنیت سایبری استفاده کنند. این موارد بیانگر کاربرد بلاکچین در صنعت بیمه هست.
توجه داشته باشید که داده‌های وارد شده در بلاک‌ها دارای برچسب زمانی مناسب بوده و غیرقابل تغییر هستند. این ویژگی موجب اطمینان کاربر از صحت اطلاعات و جلوگیری از هر نوع دستکاری داده‌ها می‌شود. بهتر است بدانید که کمپانی IBM، با Cateina Technologies و پانزده شرکت بیمه هندی فعالیت خود را برای ایجاد یک راه حل بلاکچینی در صنعت بیمه آغاز کرده است.
معاملات سهام (Stock Trading)
استفاده از بلاکچین برای معاملات سهام به صورت بالقوه به عنوان یک کاربرد بلاکچین در نظر گرفته می‌شود. امروزه، بورس‌های مطرح در سراسر دنیا مانند بورس لندن در حال حرکت به سمت فناوری بلاکچین برای انجام معاملات سهام هستند. توجه داشته باشید که بلاکچین فرآیندهای درگیر در سرمایه‌گذاری سهام، مانند ثبت، صدور و ترید را ساده کرده و شفافیت معاملات را تسهیل می‌کند.
۲) کاربرد بلاکچین در صنعت گردشگری (Tourism)
دومین کاربرد بلاکچین در صنعت گردشگری می‌باشد که می‌توان آن را از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار داد.
مشوق‌ها (Incentives)
شرکت‌های گردشگری، پاداش‌ها و مشوق‌های زیادی را به مشتریان وفادار خود می‌دهند. این تاکتیک‌های تبلیغاتی کمک می‌کنند تا مشتریان برای همیشه به پلتفرم آن‌ها وفادار بمانند. گرفتن کوپن برای وعده‌های غذایی رایگان یا کارت‌های تخفیف خرید ممکن است جذاب به نظر برسد، اما این مدل هدایا، به مرور زمان جذابیت خود را در بین مردم از دست داده است. امروزه، مردم مشوق‌هایی را ترجیح می‌دهند که به آن‌ها مزایای بلندمدت بدهد.
در حال حاضر، توکن‌های وفاداری بلاکچین (Blockchain Loyalty Tokens) محبوبیت بالایی در بخش گردشگری پیدا کردند. این توکن‌ها به دارندگان خود اجازه می‌دهند تا به چندین امتیاز و شانس برای کسب درآمد غیرفعال از بازار کریپتوکارنسی‌ها دسترسی داشته باشند. شرکت مسافرتی Sandblock مستقر در فرانسه به مشتریان خود این امکان را می‌دهد تا توکن‌های وفاداری سفارشی خود را ایجاد کرده و آن‌ها را با پاداش‌های دیگر جابهجا کنند. علاوه بر این، مالکان این توکن‌ها می‌توانند رمز ارز خود را با پول فیات نیز مبادله کنند.
پرداخت‌های آسان (Easy Payments)
اگرچه پرداخت برای رزرو بدون شک مهم‌ترین بخش یک سفر است، اما یکی از خسته کننده‌ترین کارها نیز می‌باشد. با این حال، با کمک فناوری بلاکچین، قطعاً این کار راحت‌تر شده است. استفاده از رمزارز و سایر جریان‌های پرداخت پشتیبانی شده از بلاکچین به انتقال سریع و امن پول کمک می‌کند. گاهی اوقات، هتل‌ها برای پرداخت‌های رمزنگاری به مشتریان خود پاداش می‌دهند. بنابراین، این موضوع می‌تواند یک امتیاز مازاد برای شما باشد. به عنوان مثال، Winding Tree از فناوری بلاکچین برای ارتباط مستقیم مسافران با اپراتورهای خطوط هوایی، هتل‌ها و راهنماها استفاده می‌کند.
۳) بلاکچین در مشاوره املاک (Real Estate)
سومین کاربرد بلاکچین در حوزه مشاورین املاک است که می‌توان آن را از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار داد.
نگهداری سوابق (Real Estate)
حوزه املاک و مستغلات به یک رابط شفاف نیاز دارد که در آن سوابق، نگهداری، ذخیره و در صورت لزوم استفاده شود. جالب است بدانید که فناوری بلاکچین یک سیستم امن، شفاف و قابل تأیید برای کسب و کارهای این حوزه ارائه کرده است. به عنوان مثال، خریدار یک زمین به راحتی و با بررسی زنجیره بلاکچینی مطمئن می‌شود که مالک قطعی زمین، فرد فروشنده است و کلاهبرداری صورت نمی‌گیرد.
از آنجا که همه چیز در بلاکچین ثبت می‌شود، اطلاعات همیشه توسط طرف‌های درگیر در معامله قابل ردیابی است. استفاده از امضای دیجیتال و قراردادهای هوشمند تضمین می‌کند که معامله انجام شده به صورت کاملاً منصفانه صورت گرفته است.
Ubitquity به عنوان یکی از اولین ارائه‌دهندگان SaaS در صنعت املاک و مستغلات عمل می‌کند. این سرویس در بالای شبکه بلاکچین اجرا می‌شود و آن را به یک منبع ثبت سوابق بسیار امن تبدیل می‌کند. در این سیستم، هیچ مقام مرکزی درگیر نیست و کاربران پس از معامله، مالکیت کامل ملک را به دست می‌آورند.
پیشنهاد مطالعه: متاورس در سال ۲۰۲۳
خرید و فروش زمین (Buy and Sell Land)
در معامله یک ملک یا زمین، مقدار زیادی پول رد و بدل می‌شود. بنابراین، به یک اکوسیستم منصفانه و شفاف نیاز است تا تمام استانداردهای راستی‌آزمایی را انجام دهد. داده‌های ثبت شده بر روی بلاکچین غیرقابل تغییر هستند.
بنابراین با خرید و فروش املاک از طریق شبکه بلاکچین معاملات شما به صورت امن و با قابلیت ردیابی انجام می‌شود یعنی هیچ طرفی نمی‌تواند اطلاعات را تغییر داده یا پرداخت‌ها را پس از ثبت در دفتر کل دستکاری کند. به عنوان مثال، Propy یک پلتفرم مبتنی بر بلاکچین است که به کاربران خود امکان خرید و فروش ملک از طریق فناوری بلاکچین را می‌دهد. به بیان دیگر کاربرد بلاکچین در خرید و فروش زمین در این است که تقلب‌های پرداختی و کلاهبرداری‌های رایج در تجارت املاک و مستغلات را حذف می‌کند.
ثبت عمومی (Public Registry)
بلاکچین می‌تواند به عنوان یک شبکه غیرمتمرکز قوی عمل کند که در آن مالکان زمین می‌توانند دارایی‌ها و رمزارزهای خود را نگهداری کنند. مالکان با کمک دفترکل غیرمتمرکز می‌توانند اموال خود را در شبکه ثبت کرده و از پشتیبانی از طریق قراردادهای هوشمند و امضای دیجیتال بهره ببرند.
۴) کاربرد بلاکچین در امنیت داده‌های شخصی (Personal Data Security)
چهارمین کاربرد بلاکچین در حوزه امنیت داده‌های شخصی می‌باشد. سرقت اطلاعات شخصی و هک هویت به یکی از مسائل رایج در فضای مجازی تبدیل شده و متأسفانه هر روز مردم سراسر جهان قربانی این کلاهبرداری‌های برنامه‌ریزی شده می‌شوند. سرقت هویت، تغییر داده‌ها و جعل اسناد در طول سالیان متمادی خسارات زیادی به مردم وارد کرده است. جالب است بدانید که بلاکچین می‌تواند با ذخیره داده‌های شخصی در دفتر کل تغییرناپذیر خود به حل این مشکل کمک کند.
در حال حاضر، پلتفرم‌هایی وجود دارند که به کاربران اجازه می‌دهند اطلاعات حیاتی خود را در یک شبکه بلاکچینی ذخیره کنند. به عنوان مثال، Civic یک پورتال مشهور مبتنی بر بلاکچین می‌باشد که یک کیف پول دیجیتالی دارد. این کیف پول، نوعی کارت شناسایی دیجیتالی محسوب می‌شود که امکان تأیید هویت، بررسی وضعیت سلامتی و انتقال رمزارزها به صورت P2P را فراهم می‌کند. علاوه بر این، این پلتفرم به مشتریان کمک می‌کند تا شناسه و داده‌های خود را در صورت تمایل با دیگران به اشتراک بگذارند. بنابراین می‌توان اینگونه گفت که در این شبکه، کاربران کنترلی کامل بر هویت دیجیتال خود دارند.
۵) لجستیک (Logistics): چهارمین کاربرد بلاکچین
پنجمین کاربرد بلاکچین در حوزه لجستیک می‌باشد. عرضه شفاف و مستمر بخش مهمی از صنعت لجستیک است که گاهی اوقات به دلیل عدم ارتباط، انباشت اطلاعات یا سرقت مختل می‌شود. اینجاست که فناوری بلاکچین می‌تواند به شکوفایی این بخش کمک کند چرا که دفتر کل غیرمتمرکز می‌تواند منابع داده را تأیید، فعالیت‌ها را خودکار و داده‌های حجیم را ذخیره کند. علاوه بر این، این فناوری به منظور ایجاد اعتماد، تضمین شفافیت و دستیابی به بیشترین بازده با حداقل هزینه کار می‌کند.
غول جهانی حمل و نقل DHL از لجستیک پشتیبانی شده از بلاکچین برای بهره برداری از اطلاعات استفاده می‌کند. در این کمپانی، تمام سوابق مربوط به محموله‌ها در یک شبکه بلاکچینی قرار دارد و در نتیجه، یکپارچگی، امنیت و تغییرناپذیری تراکنش‌ها تضمین می‌شود.
۶) کاربرد بلاکچین در رسانه و سرگرمی (Media and Entertainment)
ششمین کاربرد بلاکچین در حوزه رسانه و سرگرمی می‌باشد. رسانه‌های دیجیتال به عنوان یک حوزه صنعتی چند میلیارد دلاری با مسائلی مانند حفظ حریم خصوصی داده‌ها، سرقت، کلاهبرداری مربوط به حقوق IP و… دست و پنجه نرم می‌کنند. متخصصین این حوزه معتقدند که با ادغام فناوری بلاکچین در صنعت رسانه و سرگرمی می‌توان به راحتی با چالش‌های حریم خصوصی و امنیتی مقابله کرد.
جالب است بدانید که Steem به عنوان یک پلتفرم رسانه اجتماعی بر روی یک شبکه بلاکچینی اجرا می‌شود و به کاربران خود به ازای کارهایی که در پورتال آپلود کردند، جوایز ارزنده‌ای می‌دهد. با این کار، خالقان آثار به سهامداران Steem تبدیل می‌شوند و به ازای هر مشارکت، توکن‌های رمزنگاری دریافت می‌کنند.
۷) کاربرد بلاکچین در مراقبت‌های بهداشتی (Healthcare)
هفتمین کاربرد بلاکچین در حوزه مراقبت‌های بهداشتی می‌باشد. ادغام فناوری بلاکچین با مراقبت‌های بهداشتی نه تنها می‌تواند عملکرد این بخش را تقویت کند، بلکه باعث کاهش هزینه‌های آن می‌شود. جالب است بدانید که قابلیت ثبت سوابق پزشکی بر روی بلاکچین وجود دارد و در نتیجه شما میتوانید در هر زمان و هر کجای دنیا به راحتی به اطلاعات خود دسترسی پیدا کنید.
از آنجا که در شبکه بلاکچین، همه چیز بدون دستکاری باقی می‌ماند، امکان سرقت اسناد یا جابهجا شدن آن با اطلاعات بیمار دیگر وجود ندارد. به طور کلی، امضای دیجیتال به عنوان شناسه‌ای عمل می‌کند تا کاربران به سوابق پزشکی خود دسترسی داشته باشند و آن‌ها را با متخصصان مبادله کنند. کمپانی Blockverify به منظور بررسی زنجیره تأمین محصولات پزشکی، از فناوری بلاکچین استفاده می‌کند. این پورتال به مشتریان خود اجازه می‌دهد تا محصولات را در زنجیره تأمین ردیابی کرده و از اصالت آن‌ها اطمینان حاصل کنند.
۸)کاربرد بلاکچین در بازار (Market)
معمولاً خرید و فروش فضا برای تبلیغات هزینه زیادی به همراه دارد. با این حال، با کمک فناوری بلاکچین، این مشکل تا حدودی قابل حل است. پلتفرم‌های بلاکچینی مانند Thrive رابطی را ارائه می‌دهد که در آن خریداران و فروشندگان فضاهای تبلیغاتی را با حداقل هزینه خریداری می‌کنند. بنابراین، با بررسی وبسایت‌ها یا به اشتراک‌گذاری داده‌ها، کاربران می‌توانند مقداری درآمد غیرفعال به دست آورند.
این فناوری همچنین به مشتریان اجازه می‌دهد تا محصول را از ابتدا تا انتهای زنجیره تأمین ردیابی کنند. علاوه بر این، مالکان می‌توانند اطلاعات کاملی در مورد سازنده، ایده پشت سر محصول به دست آورده و صحت اطلاعات را از طریق داده‌های ذخیره شده در شبکه بلاکچین بررسی کنند.
Openbazaar یک بازار آنلاین است که بر بستر بلاکچین و با استفاده از رمزارزها کار می‌کند و در تلاش است تا یک پورتال معاملاتی P2P برای مشتریان خود ایجاد کند. در این بازار، فروشندگان محصولات خود را بدون پرداخت هیچ کارمزدی در پلتفرم قرار می‌دهند. بهتر است بدانید که در Openbazaar هیچ واسطه‌ای وجود نداشته و فروشندگان برای تجارت مجموعه خود آزادی کامل دارند.
۹) کاربرد بلاکچین در حمل و نقل (Transport)
نهمین کاربرد بلاکچین در صنعت حمل و نقل می‌باشد. شرکت‌ها با استفاده از فناوری بلاکچین می‌توانند به داده‌های مکانی دسترسی داشته باشند، موضوعی که برای اپراتورهای خطوط هوایی و دفاتر خدمات اجاره اهمیت بالایی دارد. شبکه XYO یک ارائه دهنده خدمات است که داده‌های مکان را از طریق چندین منبع به هم پیوسته ارائه می‌دهد. این سرویس به دفاتر اجاره خودرو برای یافتن ماشین‌های گمشده، خطوط هوایی برای یافتن چمدان‌های گمشده یا شرکت‌های تجارت الکترونیک برای ارائه محصولات در دورافتاده‌ترین مناطق کمک می‌کند.
پلتفرم دیگری با نام Parkgene، به عنوان Airbnb برای مکان‌های پارک موقت عمل می‌کند. این پلتفرم به مردم امکان می‌دهد تا پارکینگ‌های خالی خود را به افراد نیازمند اجاره دهند و کاربران نیز می‌توانند چنین مکان هایی را با استفاده از وبسایت ردیابی کنند.
جمع‌بندی
با تکامل فناوری، توسعه، نوآوری و تغییر در نحوه انجام کارها به وجود می‌آید. به‌طورکلی می‌توان گفت که تغییر به یک سیستم غیرمتمرکز با استفاده از فناوری بلاکچین به ما کمک می‌کند تا گام بزرگی به سمت یک اقتصاد لیبرال برداریم. این فناوری راه را برای شرکت‌ها و افراد هموار کرده و با توجه به پتانسیل پنهانی بسیار زیاد آن باید در آینده منتظر گسترش کاربرد بلاکچین در حوزه‌های پیچیده‌تر اقتصاد و صنعت باشیم.
