مقدمه
یکی از داغترین موضوعات این روزهای دنیای کریپتو، آپدیت واسیل کاردانو میباشد که قرار است بالأخره پس از چند بار تعویق، در تاریخ ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۲ انجام شود. اظهارات چارلز هاسکینسون، بنیانگذار شبکه کاردانو، حاکی از آن است که این هاردفورک با تغییرات بنیادینی در این بلاکچین همراه خواهد بود و تأثیر بسزایی بر عملکرد آن خواهد داشت.
در این مقاله سعی کردیم پس از توضیح برخی مفاهیم مقدماتی همچون هاردفورک و بلاکچین کاردانو، به مهمترین موضوعات پیرامون آپدیت واسیل بپردازیم و تغییرات ناشی از آن بر شبکه کاردانو را توضیح دهیم.
هاردفورک چیست؟
هاردفورک رویدادیست که طی آن، تغییراتی اساسی و بنیادین در پروتکلهای یک بلاکچین ایجاد میگردد و بلاکچین در دو مسیر به فعالیت خود ادامه میدهد: یکی مسیر قبلی پروتکل بلاکچین، و دیگری در پیش گرفتن پروتکلهایی جدید. البته معمولاً به دلیل ارتقای بلاکچین طی هاردفورک، نودهای پروتکل قدیمی نیز به تدریج به این بروزرسانی پیوسته و از مزایای پروتکل جدید بهره میبرند.
تاکنون هاردفورکهای بسیاری در فضای بلاکچین رخ داده است که از مهمترین آنها میتوان به بیتکوین کش و اتریوم کلاسیک اشاره کرد که به ترتیب هاردفورکهایی از بیتکوین و اتریوم بودهاند. در حال حاضر نیز هاردفورکهای مهمی در حال اجرا هستند که یکی از پراهمیتترین آنها هاردفورک واسیل در شبکه کاردانو میباشد. جهت آشنایی بیشتر با مفاهیم رمزارزها میتوانید دوره آموزشی مبانی رمزارزها و تکنولوژیهای مرتبط را مشاهده نمایید.
بلاکچین کاردانو
بلاکچین کاردانو زنجیرهای از بلاکها با پروتکل اثبات سهام (PoS) است که دائماً بروز میشود و حاوی دادههایی مانند سوابق تراکنشهاست. عدم تمرکز و امنیت این بلاکچین توسط اعتبارسنجهایی تأمین میشود که در ازای این فعالیت، توکن بومی شبکه کاردانو یعنی ADA را به عنوان پاداش دریافت میکنند. از آنجایی که این شبکه کاملاً غیرمتمرکز است، هر شخصی میتواند با استیک کردن ADA از طریق کیفپولهایی مانند Yoroi به تأمین امنیت شبکه بپیوندد و پاداش کسب نماید.
هاردفورکهای کاردانو
با رشد بلاکچین کاردانو در طول زمان، رویدادهای هاردفورک برای کمک به ارتقای این شبکه با اجرای بهبودهای جدید در بلاکچین موجود رخ داده است. بلاکچین کاردانو از زمان راهاندازی در ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۷، سه هاردفورک به نامهای شلی (Shelly)، مری (Mary) و آلونزو (Alonzo) را پشت سر گذاشته و اکنون هاردفورک واسیل (Vasil) را پیش رو دارد.
هاردفورک واسیل کاردانو که در ابتدا قرار بود در تاریخ ۲۹ ژوئن ۲۰۲۲ انجام شود، طی چند مرحله تعویق، به ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۲ موکول شد. این رویداد به افتخار واسیل دابوف، ریاضیدان بلغارستانی، هاردفورک واسیل نامگذاری شده است. وی سفیر پروژه کاردانو بود که چندی پیش درگذشت. تاریخ انجام هاردفورک واسیل نیز به طور اتفاقی با روز استقلال بلغارستان مصادف شده است.
تغییرات شبکه کاردانو با اجرای واسیل
هاردفورک واسیل ارتقاهای زیادی را در ظرفیت شبکه و زبان برنامهنویسی قرارداد هوشمند کاردانو یعنی پلوتوس (Plutus) به همراه خواهد داشت که توسعه برنامههای غیرمتمرکز کاردانو را امکانپذیر میکند.
در آپدیت واسیل کاردانو بهروزرسانیهای عمده در توان شبکه، بهبود زبان برنامهنویسی قرارداد هوشمند پلوتوس برای توسعهدهندگان dApp، کاهش مدت زمان انتقال بلاک و معرفی «Diffusion Pipelining» در بلاکچین کاردانو به وقوع خواهد پیوست.
به طور کلی تمرکز هاردفورک واسیل بر بهبود شبکه کاردانو برای همه کاربران و همچنین ارتقای تجربه کاربری برای توسعهدهندگانی است که از پلوتوس برای ایجاد برنامههای غیرمتمرکز استفاده مینمایند.
طرحهای پیشنهادی بهبود کاردانو (CIP)
چهار طرح پیشنهادی مهم بهبود کاردانو (CIP) در این هاردفورک اجرا میشود که کاربرد این شبکه را بهبود بخشیده و ظرفیت زبان قرارداد هوشمند پلوتوس را افزایش میدهد. در ادامه به توضیح این چهار CIP میپردازیم:
CIP 31
طی این طرح، یک روش جدید برای توسعهدهندگان به منظور ارجاع به یک ورودی ایجاد میشود که امکان دسترسی به نتیجه یک خروجی بدون نیاز به خرج کردن آن را فراهم مینماید. تا پیش از هاردفورک واسیل، برای به دست آوردن اطلاعات مبنای مربوط به یک خروجی میبایست آن خروجی صرف میشد.
آپدیت واسیل کاردانو به توسعه دهندگان اجازه میدهد تا بدون نیاز به استفاده از خروجی، به این اطلاعات ارجاع دهند. این کار توان عملیاتی تراکنش را بهینه میکند و مشکل «یک تراکنش در هر بلاک» را حل مینماید.
CIP 32
هدف این CIP این است که دادهها به جای هش مبنا، به خروجیها متصل شوند. با اجرای این بهروزرسانی، توسعهدهندگان میتوانند اسکریپتهایی را کدنویسی نمایند که مستقیماً به ورودیها اشاره میکنند.
ارتقاء CIP 32 به کاربران شبکه کاردانو امکان میدهد تا دادهها را به صورت «یکپارچه» در زنجیره ذخیره کنند. این طرح موجب سادهسازی سیستمهای توسعهدهندگان برنامههای غیرمتمرکز میشود و در نهایت تمرکززدایی و پذیرش این بلاکچین را پیش خواهد برد.
CIP 33
این طرح به اسکریپتهای مرجع اجازه میدهد تا به خروجیها متصل شوند. بنابراین از اسکریپتهای مرجع برای برآورده نمودن الزامات اعتبارسنجی استفاده میگردد. اسکریپتهای مرجع پلوتوس نیز به نوبه خود، تراکنشها را کوچکتر و فرآیند اعتبارسنجی را کارآمدتر میکنند.
طرح CIP 33 منطق نحوه ارسال اسکریپتهای پلوتوس (برنامههای کامپایل شده Haskell) به بلاکچین را مورد بازنگری قرار میدهد. این امر موجب کاهش استفاده از دادهها و افزایش توان عملیاتی شبکه کاردانو میشود.
CIP 40
این طرح، اضافه کردن یک نوع خروجی جدید به تراکنشها به نام «خروجیهای وثیقه» یا « Collateral Outputs» را توضیح میدهد که هدف اصلی آن بهبود مقیاسپذیری کلی شبکه است.
Diffusion Pipelining
بهرهگیری از Diffusion Pipelining یک ارتقا در مورد زمان انتشار بلاک است. با استقرار تعداد بیشتری برنامه غیرمتمرکز در بلاکچین کاردانو، ارتقای زمان انتشار بلاک برای بهبود مقیاسپذیری شبکه اهمیت مییابد. فرآیند اصلی در خصوص Diffusion Pipelining این است که بلاکها بدون اعتبارسنجی کامل منتقل شوند و در عین حال تغییراتی در لایه اجماع ایجاد گردد.
اطلاعات اصلی که برای انتشار باید حفظ شود، هدر بلاک است که تمام ابردادههای مرتبط با بلاک و هشی که به بلاک قبلی ارجاع میدهد را فراهم میکند. بدنه بلاک بر روی ابرداده موجود در بلاک بعدی حفظ میشود، به طوری که شبکه را در برابر حملات DDoS مقاوم میکند.
آپدیت واسیل کاردانو همچنین منجر به افزایش اندازه بلاک میشود. این امر فضای بسیار بیشتری را به دادهها میدهد تا در هر بلاک اضافه شده به دفتر کل، ذخیره شوند. در نهایت این ترکیب از بهبودها و بهینهسازیها منجر به ایجاد یک شبکه بسیار سریعتر و مقیاسپذیر میگردد.
شرایط فنی مورد نیاز برای آپدیت واسیل کاردانو
برای اجرای هاردفورک واسیل، ۳ شرط اساسی مورد نیاز است که عبارتند از:
- ۷۵٪ از بلاکهای ایجاد شده در شبکه اصلی کاردانو در یک epoch زمانی توسط کاندیدای نهایی نود واسیل (نسخه ۱٫۳۵٫۳) ایجاد شده باشند. هر epoch زمانی در شبکه کاردانو تقریباً ۵ روز است.
- برنامههای غیرمتمرکز مهم شبکه اصلی کاردانو تأیید کنند که به نسخه ۱٫۳۵٫۳ بهروزرسانی شدهاند.
- حدود ۸۰٪ از نقدینگی شبکه کاردانو به زنجیره جدید ارتقا یافته باشند.
تاریخ انجام آپدیت واسیل کاردانو
در ابتدا قرار بود این هاردفورک در تاریخ ۲۹ ژوئن راهاندازی شود. طی چند مرتبه تعویق این تاریخ، اکنون تاریخ ۲۲ سپتامبر برای اجرای هاردفورک واسیل تعیین شده است. با توجه به برآورده شدن شرایط فنی سه گانه برای اجرای این بروزرسانی، انتظار میرود آپدیت واسیل در تاریخ ۲۲ سپتامبر انجام گردد.
جمعبندی
کاردانو به عنوان یکی از مقیاسپذیرترین بلاکچینها، برای بهبود عملکرد چند هاردفورک را تجربه نموده که واسیل آخرین مورد آنهاست. آپدیت واسیل کاردانو یک بروزرسانی مهم و قابل توجه در شبکه کاردانو است که برای افزایش قابلیتهای مقیاسپذیری این شبکه و کاهش هزینههای تراکنش در آن طراحی شده است و توسعه برنامههای غیرمتمرکز در این بلاکچین را تسهیل مینماید.