دیفای چیست؟

دیفای چیست؟ اصطلاح «دیفای» برای انجام خدمات مالی در بلاکچین های عمومی، مانند اتریوم مورد استفاده قرار می گیرد. با ظهور اکوسیستم دیفای، کاربران این حوزه توانستند بسیاری از کارها و خدمات مانند کسب درآمد، گرفتن وام، خرید بیمه، تجارت مشتقات، معامله دارایی ها و… را به صورت راحت تر، سریع تر و بدون نیاز به کاغذبازی و شخص ثالث انجام دهند.

با توجه به فراگیری پلتفرم های دیفای و کاربردهای گسترده آن ها، در این مقاله تلاش می کنیم تا شما را با پاسخ سؤال دیفای چیست

و کاربردهای آن آشنا کنیم. اگر شما هم به این موضوع علاقه مند هستید تا انتهای این مقاله همراه ما باشید و چنانچه بعد از پایان مقاله، همچنان پرسش یا ابهامی در این زمینه داشتید، می توانید در بخش کامنت ها، سؤالات خود را با ما مطرح کنید.

دیفای چیست؟

دیفای (Defi) مخفف عبارت Decentralized Finance است. طبق تعریف وبسایت investopedia، دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز به مجموعه ای از برنامه ها و خدمات مالی گفته می شود که به شکل غیرمتمرکز ارائه شده و از تکنولوژی بلاکچین استفاده می کند. جالب است بدانید که در این اکوسیستم هیچ نهاد متمرکزی برای کنترل، جلوگیری از دسترسی و یا مسدود کردن پرداخت ها وجود ندارد. در واقع، defi یک اکوسیستم متن باز و شفاف است که تمام افراد، بدون نظارت نهاد یا سازمان متمرکز، می توانند از آن استفاده کنند. نکته مهم و کلیدی این است که پروژه های دیفای برای هر شخصی که بتواند به اینترنت متصل شود و از بلاکچین استفاده کند، در دسترس است.

توکن های دیفای چیست؟

توکن های مالی غیرمتمرکز که بیشتر با نام توکن های دیفای شناخته می شوند، برنامه های غیرمتمرکزی هستند که بر روی بلاکچین ها و از طریق قراردادهای هوشمند اجرا می شوند. هدف از ساخت این توکن ها، کاهش یا حذف نیاز به نهادهای واسط و همچنین تغییر بانک ها، صرافی ها و سایر سیستم های مالی سنتی از طریق استفاده از دارایی های دیجیتال است.

جالب است بدانید که بیشتر توکن های دیفای بر روی بلاکچین اتریوم اجرا می شوند و کاربران با استفاده از آن ها می توانند ترید کنند، وام بگیرند و سود کسب کنند. توجه داشته باشید که علیرغم وجود تبلیغات و بازدهی فوق العاده توکن های دیفای، همچنان سرمایه گذاری  بر روی این توکن ها با ریسک و نوسانات بالایی همراه است.

برخی از توکن های محبوب defi عبارتند از:

Uniswap (UNI), SushiSwap (SUSHI), PancakeSwap (CAKE), Wrapped Bitcoin (WBTC), Dai (DAI), Compound (COMP), Avalanche (AVAX), Chainlink (LINK)

کاربردهای دیفای چیست؟

با ظهور پروژه های دیفای انقلاب بزرگی در زمینه خدمات مالی اتفاق افتاد. اگر چه پلتفرم های دیفای بسیار متنوع بوده و کاربردهای گسترده ای دارند اما در این بخش از مقاله قصد داریم تا شما را با برخی از مهم ترین کاربردهای defi آشنا کنیم.

1. پرداخت: یکی از ویژگی های مهم دیفای، امکان انجام خدمات مالی بدون حضور نهادهای واسط یا متمرکز است. به طورکلی می توان گفت که قدیمی ترین و برجسته ترین نمونه برنامه  دیفای، بلاکچین بیتکوین است که به صورت یک شبکه پرداخت همتا به همتا طراحی شده و در حال حاضر به عنوان بزرگترین سیستم پرداخت از این اصل مهم defi پیروی می کند. اگرچه در سال ۲۰۰۸، زمانی که ساتوشی ناکاموتو شبکه بیتکوین را راه اندازی کرد، هنوز قراردادهای هوشمند و پروژه های دیفای تعریف نشده بودند اما بلاکچین بیتکوین از مهم ترین اصل defi که همان حذف نهادهای متمرکز است، پیروی می کند.
2. خدمات بانکی: یکی از کاربردهای مهم دیفای، خدمات بانکداری است. به طوری که در حال حاضر، اغلب اپلیکشن های دیفای در تلاش هستند تا بتوانند کلیه خدمات موجود در بانک های سنتی را به صورت غیرمتمرکز ارائه کنند. اگر چه فناوری بلاکچین با ویژگی های منحصربه فرد خود، رقیبی درخور برای سیستم های بانکداری سنتی محسوب می شود اما قطعاً برای موفقیت در این راه، مسیر طولانی در پیش داشته و باید بسیاری از مشکلات موجود بر سر راه خود را برطرف نماید.
3. دریافت و پرداخت وام: یکی از کاربردهای جذاب پروژه های defi، دریافت و پرداخت وام است. توجه داشته باشید که این سازوکارها از یک سو، ابزاری قدرتمند برای تخصیص کارآمد سرمایه و گسترش رشد اقتصادی هستند و از سوی دیگر، بدهی مازاد در سیستم می تواند باعث بی ثباتی و انقباضات بزرگ اقتصادی در بازار شود.
   به طورکلی می توان گفت که فرآیند وام دادن و وام گرفتن در بستر دیفای در کوتاه ترین زمان ممکن و با کمترین هزینه انجام می شود و همه افراد می توانند از این قابلیت استفاده کنند.
4. صرافی  غیرمتمرکز (Dex): صرافی  غیرمتمرکز  احتمالاً شناخته شده ترین نمونه از برنامه های کاربردی در دنیای defi است. در این پلتفرم ها، کاربران می توانند توکن ها را مستقیماً با سایر کاربران به صورت همتا به همتا و بدون واسطه معامله کنند. جالب است بدانید که این صرافی ها امکان اضافه کردن خدماتی مانند بازارگردانی و ربات های معاملاتی خودکار را به پلتفرم خود دارند.
5. مدیریت ثروت و دارایی: تا همین اواخر افراد زیادی، جمع آوری توکن ها یا دارایی های دیجیتال را مسخره می کردند اما جالب است بدانید که در حال حاضر، مدیریت ثروت و دارایی در بستر دیفای انجام می شود. در این اکوسیستم، قراردادهای هوشمند حقوق مالکیت را تضمین کرده و در نتیجه، کاربران می توانند دارایی های خود را توسط اشخاص ثالث و به صورت شفاف، خودکار و نسبتاً ارزان مدیریت کنند.
6. بیمه: از آنجا که تعداد کاربران حوزه دیفای در حال افزایش است، متخصصین این حوزه معتقدند که این پارادایم، برای حل مشکلات مربوط به بیمه مناسب است. با کمک پلتفرم های وام دهی دیفای، کاربران می توانند بیمه را از کاربران دیگر خریداری کرده و در صورت بروز خسارت، هزینه را به شکل خودکار توسط قرارداهای هوشمند دریافت کنند. نکته مهم و جالب توجه این است که در این اکوسیستم، خسارات در کوتاه ترین زمان ممکن نسبت به حالت سنتی خود پرداخت خواهند شد.
7. مدیریت داده:یکی دیگر از زمینه های کاربردی دیفای، حوزه جمع آوری اطلاعات و مدیریت داده هاست. در حال حاضر، داده ها توسط گروه کوچکی از واسطه ها (نهادهای متمرکز) جمع آوری و کنترل می شوند. جالب است بدانید که اکوسیستم دیفای با ایجاد انگیزه در تهیه و اشتراک گذاری داده ها و امکان قیمت گذاری منصفانه، به دنبال حل این مشکل است. علاوه بر این، این اکوسیستم، نه تنها برای جمع آوری و انتشار داده های تاریخی یا فعلی مناسب است بلکه برای ارائه اطلاعات مربوط به پیش بینی های آینده نیز کارایی دارد.

با دیفای چه کارهایی می توانید انجام دهید؟

• به سرعت به سراسر جهان پول ارسال کنید: شما با کمک رمزارزهایی مانند اتریوم می توانید به آسانی و به شکل امن به سراسر جهان پول ارسال کنید. برای این کار فقط لازم است آدرس کیف پول گیرنده را وارد کنید تا پرداخت شما در عرض چند دقیقه انجام شود.
• دسترسی به استیبل کوین ها: یکی از مهم ترین مشکلات بازار کریپتوکارنسی، نوسانات بالای آن است. جالب است بدانید که اکوسیستم دیفای این مشکل را با معرفی استیبل کوین ها برطرف نموده است. توجه داشته باشید که بعضی از استیبل کوین ها پشتوانه داشته و ارزش آن ها به یک دارایی دیگر وابسته است. مثلاً قیمت استیبل کوین تتر (USDT) به دلار آمریکا و پکس گلد (Pax Gold) به قیمت جهانی طلا وابسته است.
• وام گرفتن بدون وثیقه: به دو شکل می توان در فضای defi وام گرفت.

1. وام گرفتن به صورت همتا به همتا: در این شرایط، فرد وام گیرنده مستقیماً از یک وام دهنده خاص پول قرض می گیرد.
2. وام گرفتن از طریق استخر نقدینگی: در این مدل، وام  دهندگان وجوه خود را در یک استخر نقدینگی استیک کرده و وام گیرندگان می توانند از آن استخر وام بگیرند.

• درآمد کسب کنید: شما می توانید از طریق قرض دادن یا وام دادن دارایی های دیجیتال خود، سود کسب کنید و سرمایه خود را در زمان واقعی رشد دهید. قطعاً در حال حاضر نرخ بهره پلتفرم های وام دهی دیفای بسیار بالاتر از سودهای بانکی است.
• بیمه غیرمتمرکز: هدف بیمه غیرمتمرکز، ارزان تر کردن، پرداخت سریع تر و شفاف تر کردن بیمه است. یکی از ویژگی های خاص و برجسته بیمه غیرمتمرکز این است که در این شکل از بیمه، داده های مورد استفاده برای تصمیم گیری در مورد ادعای فرد خسارت دیده کاملاً شفاف بوده و دو طرف بیمه کننده و بیمه شونده به آن ها دسترسی دارند.
• پورتفولیو خود را مدیریت کنید: کاربران بستر دیفای، نیاز به روشی برای پیگیری سرمایه گذاری  ها، وام ها و معاملات خود دارند و در حال حاضر، محصولات متعددی در فضای defi وجود دارد که به شما امکان کنترل فعالیت های خود را می دهد.
• تبادل توکن: در طی سال  های اخیر، هزاران توکن بر بستر اتریوم راه اندازی شده است و صرافی های غیرمتمرکز (DEX) برای شما این امکان را فراهم می کنند تا هر زمان که بخواهید توکن های مختلف را معامله کنید. توجه داشته باشید که بازارهای موجود بر بستر دیفای، ۷ روز هفته و ۲۴ ساعت شبانه روز فعال هستند و در نتیجه شما می توانید مطمئن باشید که در این بازار، همیشه کسی برای پذیرش معامله شما وجود خواهد داشت.

دیفای چگونه کار می کند؟

بعد از درک پاسخ سؤال دیفای چیست، بهتر است با نحوه کار این اکوسیستم آشنا شوید. به طورکلی می توان گفت که امور مالی غیرمتمرکز از بلاکچین های عمومی به جای بلاکچین های خصوصی یا فدرال استفاده می کند. اساساً در بلاکچین دیفای، یک سیستم دفتر کل وجود دارد که همه مبادلاتی که در شبکه اتفاق می افتد را بررسی می کند.

توجه داشته باشید که بلاکچین defi با استفاده از «کلیدها» امنیت خود را حفظ می کند. در این فناوری، شما با استفاده از مجموعه ای از کلیدهای رمزگذاری شده، شناسه ای منحصربه فرد در اختیار دارید که هیچکس نمی تواند به آن دسترسی داشته باشد. معمولاً این جفت کلید شامل یک کلید عمومی و خصوصی است. در واقع، به فرآیند استفاده از جفت  کلید برای رمزگذاری اطلاعات، «رمزنگاری نامتقارن» می گویند. جالب است بدانید که در حال حاضر، رمزنگاری نامتقارن به یکی از محبوب ترین فرایندهای موجود در فناوری بلاکچین تبدیل شده است.

عناصر کلیدی اکوسیستم دیفای چیست؟

عناصر اصلی اکوسیستم دیفای عبارتند از:

• استیبل کوین ها
• قراردادهای هوشمند
• بازارها و مبادلات
• پلتفرم های بیمه و مدیریت دارایی

قراردادهای هوشمند

قراردادهای هوشمند بخش مهمی از اکوسیستم دیفای هستند. در واقع، قراردادهای هوشمند به خودکارسازی فرآیند تأمین مالی غیرمتمرکز کمک می کنند و می توانند هر چیزی را از استقراض و وام گرفته تا مطالبات بیمه ای خودکار نمایند. تقریباً تمام برنامه های defi از قراردادهای هوشمند برای تسهیل ویژگی های خود استفاده می کنند. علاوه بر این، نکته مهم و کلیدی این است که قراردادهای هوشمند به هیچ واسطه ای نیاز ندارند و در نتیجه، هیچ هزینه ای در این زمینه به کاربران تحمیل نمی شود. به طور کلی می توان گفت که استفاده از قراردادهای هوشمند در مقایسه با قراردادهای سنتی، آسان تر، سریع تر و ایمن تر است.

استیبل کوین ها

یکی دیگر از عناصر اصلی دیفای، استیبل کوین ها هستند. در حال حاضر، شرکت های مالی غیرمتمرکز تلاش می کنند تا استفاده از استیبل کوین ها را به جای دارایی های دیجیتال رواج دهند. معمولاً همه رمزارزها به جز استیبل کوین ها، پر نوسان بوده و استفاده از آن ها در دیفای می تواند ماهیت سیستم های مالی را برهم بزند.

بازارها و مبادلات

مبادلات غیرمتمرکز و بازارهای باز بخشی از اکوسیستم دیفای هستند. در حقیقت، صرافی های غیرمتمرکز تضمین می کنند که کاربران می توانند دارایی های دیجیتال خود را در کوتاه ترین زمان ممکن و بدون افشای هویت معامله کنند. علاوه بر این، صرافی های غیرمتمرکز، هزینه ها را کاهش داده و امنیت لازم را تضمین می کنند.

پلتفرم های بیمه و مدیریت دارایی

اکوسیستم دیفای علاوه بر مدیریت دارایی، مدیریت سرمایه گذاری  را نیز پوشش می دهد. با استفاده از این پلتفرم ها، کاربران می توانند دارایی های خود را مدیریت کرده و فرصت های سرمایه گذاری  را شناسایی کنند.

همانطور که می دانید، مطالبه خسارت در خدمات بیمه سنتی، زمان بر بوده و دردسرهای زیادی دارد اما پلتفرم های مدیریت بیمه فعال در اکوسیستم دیفای می توانند این فرآیند را از طریق قراردادهای هوشمند ساده سازی کرده و از ممیزها برای بررسی صحت ادعای بیمه استفاده کنند.

آیا امور مالی غیرمتمرکز می تواند بدون دارایی دیجیتال کار کند؟

کاملاً واضح است که بدون دارایی های دیجیتال، اکوسیستم مالی غیرمتمرکز نمی تواند به حیات خود ادامه دهد. این اکوسیستم به منظور ارائه شکل جدیدی از خدمات مالی به دارایی های دیجیتال نیاز دارد اما توجه داشته باشید که اکوسیستم defi گسترده بوده و همه عناصر این اکوسیستم به رمزارزها وابسته نیستند.

آیا ممکن است دارایی های دیجیتال شکست بخورند؟

همانطور که می دانید، دارایی های دیجیتال مشکلات خاص خود را دارند. آن ها پر نوسان و غیرقابل پیش بینی هستند. بنابراین، استقرار یک سیستم پولی جدید بر روی یک دارایی بی ثبات، کاری هوشمندانه نیست. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد، افزایش محبوبیت استیبل کوین هاست. در واقع، استیبل کوین ها به عنوان بخشی از بازار دارایی های دیجیتال با پول های واقعی در دنیای واقعی مرتبطند. بنابراین، آن ها می توانند جایگزین مناسبی برای دارایی های دیجیتال پرنوسان باشند. از طرف دیگر، دارایی های دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) به سرعت در حال رشد هستند. اگرچه CBDCها کاملاً غیرمتمرکز نیستند اما دیفای برای کنار زدن سیستم مالی سنتی، می تواند از این نوع ساختار استفاده کند.

برنامه های مالی غیرمتمرکز چگونه کار می کنند؟

در حال حاضر، بیشتر برنامه های مالی غیرمتمرکز از اتریوم برای دستیابی به ویژگی های فناوری بلاکچین استفاده می کنند. جالب است بدانید که اتریوم با معرفی ماشین مجازی شبه تورینگ اتریوم (EVM) موجب افزایش تعداد اپلیکیشن های دیفای در شبکه بلاکچین خود شد. اساساً، ماشین تورینگ می تواند هر نوع الگوریتمی را تکرار، تحریک و اجرا کند. علاوه بر این، EVM، ستون فقرات قراردادهای هوشمند و جزء اجباری دیفای است. در واقع، شما می توانید هر قرارداد هوشمند یا کد مالی غیرمتمرکز را برای EVM برنامه ریزی کرده و از شبکه اتریوم برای اجرای آن استفاده کنید.

ارتباط اتریوم با دیفای چیست؟

در حال حاضر، اتریوم به عنوان «پادشاه دیفای» بیشترین میزان ارزش کل قفل شده (TVL) در دیفای را در اختیار دارد. با توجه به ویژگی های خاص اتریوم ۲، بسیاری از محققین این حوزه معتقدند که به ۴ دلیلی که در زیر به آن ها اشاره می شود، اتریوم پایه و اساس defi است.

• دلیل اول این است که هیچ کس مالک اتریوم یا قراردادهای هوشمند نیست بنابراین همه فرصت استفاده از DeFi را داشته و هیچ کس نمی تواند بر روی تصمیم گیری های شما تأثیرگذار باشد.
• دومین دلیل این است که بیشتر اپلیکیشن های دیفای وابسته به اتریوم هستند و این موضوع بیانگر این است که این محصولات به یکدیگر وابسته بوده و به صورت یکپارچه با هم کار می کنند. به عنوان مثال، شما می توانید توکن های خود را روی یک پلتفرم defi استیک کرده و پاداش دریافتی خود را به برنامه ای کاملاً متفاوت انتقال دهید.
• دلیل سوم این است که اتریوم و defi با هم آمیخته شده اند. به طوری که پیگیری کامل تراکنش های defi بر روی شبکه اتریوم انجام می شود.
• چهارمین و آخرین دلیل این است که اتریوم به شما آزادی مالی کامل می دهد چرا که اکثر محصولات دیفای کنترل دارایی شما را به خودتان واگذار می کنند و هرگز سرمایه  شما را در اختیار نمی گیرند.

اگرچه در حال حاضر از اتریوم به عنوان «غول امور مالی غیرمتمرکز» نام برده می شود اما این رمزارز در رقابت بسیار سختی با شبکه های قدرتمندی مانند پولکادات ( Polkadot ) ، سولانا ( Solana ) و الگوراند ( Algorand ) است. بنابراین اگر اتریوم ۲ به خوبی اجرا نشود و راه حلی برای مشکلات فعلی اتریوم ارائه نگردد، احتمالاً این پروتکل های رو به رشد، با خوشحالی جای اتریوم را به عنوان پادشاه defi خواهند گرفت.

چگونه از طریق دیفای درآمد داشته باشم؟

به منظور کسب درآمد از دیفای، سرمایه گذار ان می توانند از روش های مختلفی استفاده کنند که مهم ترین آن ها عبارتند از:

• کشت سود ( Yield farming )
• استیکینگ  ( Staking )
• صرافی های غیرمتمرکز  ( Dex )

آیا سرمایه گذاری در دیفای امن است؟

بهتر است بدانید که برنامه های دیفای کاملاً امن نیستند. در واقع، هیچ سیستمی نمی تواند امنیت ۱۰۰% به کاربران خود ارائه کند. با این حال، اکوسیستم دیفای تضمین می کند که سیستم امنیتی بسیار پیشرفته تری را در مقایسه با سیستم های مالی سنتی در اختیار دارد. بنابراین، هک کردن این برنامه ها بسیار دشوار و مشکل است اما همیشه در نظر داشته باشید که اگر یک برنامه دیفای با یک باگ یا حفره اساسی راه اندازی شود، خطرات بسیار بزرگی را به همراه دارد. فقط به دلیل وجود همین ریسک، هنوز هم بسیاری از کاربران مطمئن نیستند که آیا استفاده از DeFi به جای        CeFi ایده خوبی است یا خیر؟

آیا پروژه های دیفای آینده را در دست می گیرند؟

همانطور که می دانید، پروژه های دیفای، بر بستر یکی از موفق ترین رمزارزهای بازار دارایی های دیجیتال یا همان اتریوم فعالیت می کنند. به طورکلی می توان گفت که اکوسیستم دیفای با هدف قرار دادن بانکداری سنتی، به دنبال ارائه خدمات مالی به دور از نظارت و دخالت های نهادهای متمرکز یا واسط است. این هدف دیفای و تلاش برای تحقق آن، توجه علاقه مندان به بازار کریپتوکارنسی ها را به خود جلب نموده است. به طوری که، بسیاری از کاربران امیدوارند که پروژهای defi با حذف واسطه ها، بستری امن تر، عادلانه تر و ارزان تر ایجاد کنند.

پروژه های حوزه دیفای چه کمکی به فناوری بلاکچین  می کنند؟

پروژه های دیفای به دلیل جذابیت و کارایی بالا، موجب جذب کاربران بیشتر به این حوزه و آشنایی آن ها با فناوری بلاکچین و اکوسیستم defi می شوند. به طور خلاصه می توان گفت که دیفای با حل مسائل و مشکلات دنیای متمرکز موجب ترغیب افراد برای ورود به این حوزه می شود.

آینده دیفای چگونه پیش بینی می شود؟

به دلیل تغییر و تحول سریع اکوسیستم دیفای، پیش بینی آینده آن دشوار است. در حال حاضر، این اکوسیستم معایب و مشکلاتی دارد که باید آن ها را برطرف کند. علاوه بر این، اگر defi بتواند بر سیستم های مالی و بانکی سنتی غلبه کند، قطعاً در آینده جایگاه خوبی خواهد داشت.

در دنیای امروز و به دنبال تحولات مالی، پول نقد به آرامی در حال حذف شدن است اما جالب است بدانید که عمیق ترین تغییرات زمانی اتفاق می افتد که زیرساخت های جدید، رفتار کاربران را تغییر دهد. این موضوع، حمایت غیرقابل تصوری را برای افزایش رشد اقتصادی ایجاد کرده و زندگی مردم عادی را بهبود می بخشد. بهتر است بدانید که در حال حاضر، defi بر روی ۱% از کاربران متمرکز است اما هدف نهایی آن، رسیدن به ۹۹% باقی مانده است.

جمع بندی

در این مقاله تلاش کردیم تا به پاسخ سؤال دیفای چیست، بپردازیم. به طورکلی می توان گفت که defi یا امور مالی غیرمتمرکز بستری برای ارائه خدمات مالی و بانکی به شکل غیرمتمرکز است. کدهای defi، متن باز و شفاف هستند و کاربران می توانند با خیالی راحت و مطمئن در فضایی به دور از نظارت نهادهای متمرکز، در این بستر فعالیت کنند.

پیش بینی آینده دیفای، کاری سخت و دشوار است چون در حال حاضر به غیر از مشکلات موجود در این حوزه، پروژه های defi باید بتواند بر سیستم های مالی و بانکی سنتی غلبه کنند. بنابراین، توسعه دهندگان این حوزه برای تحقق هدف دیفای که همان ترغیب حضور ۱۰۰ درصدی کاربران در این حوزه است، راهی طولانی و سخت در پیش دارند.