امور مالی غیرمتمرکز (Defi)، یکی از بخش‌های جذاب دنیای ارزهای دیجیتال است که هدف اصلی آن ایجاد یک اکوسیستم خدمات مالی شفاف، متن‌باز و بدون دخالت نهادهای واسط یا متمرکز است. در حال حاضر، نظرات متناقضی در مورد دیفای وجود دارد؛ برخی از صاحب نظران دیفای را به‌عنوان یک انقلاب مالی در نظر می‌‌گیرند، در حالیکه برخی دیگر آن را یک فرصت سرمایه‌گذاری می‌دانند و حتی افرادی هستند که آن را نوعی کلاهبرداری به حساب می‌آورند.
همانطور که می‌دانید، بسیاری از کاربران حوزه ارزهای دیجیتال به دنبال آشنایی کامل با تمام ابعاد این حوزه و درک آن هستند؛ در این مقاله قصد داریم تا شما را با مزایا و معایب دیفای آشنا کنیم.
دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز چیست؟
قبل از شروع بحث در مورد مزایا و معایب DeFi، بهتر است ابتدا در مورد مفهوم دیفای صحبت کنیم. پروتکل‌های DeFi، پلتفرم‌های مبتنی بر بلاکچین هستند که طیف وسیعی از خدمات مالی مانند وام، بیمه و حساب‌های بهره‌دار را در فضایی غیرمتمرکز به کاربران خود ارائه می‌دهند. ویژگی منحصربه‌فرد دیفای این است که پلتفرم‌های DeFi با استفاده از قراردادهای هوشمند و بدون حضور نهادها یا مؤسسات متمرکز مانند بانکها یا کارگزاری‌های بیمه فعالیت می‌کنند.پ
به‌طور کلی می‌توان گفت که قراردادهای هوشمند، برنامه‌های رایانه‌ای خوداجرا هستند که قراردادهای بین دو طرف را اجرا می‌کنند. دیفای، در یک دنیای ایده‌آل، خدمات مالی غیرمتمرکز ارزشمندی مانند پروتکل‌های وام‌دهی و مبادلات غیرمتمرکز را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد اما گاهی این پلتفرم‌ها با مشکلات یا آسیب‌های امنیتی روبه‌رو می‌شوند که به مهاجمان و حتی توسعه‌دهندگان کلاهبردار این حوزه اجازه می‌دهند تا دارایی کاربران را به سرقت ببرند. کاربران این حوزه برای حفظ امنیت سرمایه خود، باید با معایب و مشکلات این حوزه و راه‌های مقابله با آن به خوبی آشنایی داشته باشند.
برای انجام این کار، لازم نیست بتوانید کدهای قراردادهای هوشمند را خوانده و یا برنامه نویسی را درک کنید؛ بلکه بهتر است بدانید که در حال حاضر، ابزارهای رایگانی مانند Token Sniffer برای اتریوم و PooCoin برای بایننس اسمارت چین وجود دارند که قراردادهای هوشمند را از نظر وجود کدهای مخرب ممیزی می‌کنند و شما می‌توانید از این ابزارها برای بررسی قراردادهای هوشمند استفاده کنید. بعد از ذکر این توضیحات، آیا می‌خواهید در مورد مزایا و معایب مالی غیرمتمرکز (DeFi) بدانید؟ اگر پاسخ شما به این سؤال مثبت است، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
امروزه روش‌های کسب درآمد در بازارهای رمز ارزها، بیشتر با عنوان ترید و هولد رمز ارز شناخته می‌شود که این موارد جز دسته روش‌های کسب درامد فعال هستند. اما این موضوع را به عنوان یک سرمایه‌گذار فعال در حوزه رمز ارزها باید بدانید که در این بازار امکان کسب درامد به روش غیرفعال نیز وجود دارد. که پروژه‌های دیفای یکی از مهمترین روش‌های کسب درامد غیرفعال از بازار رمز ارزها می‌باشد.
همانطور که می‌دانید دیفای به امور مالی غیرمتمرکز اشاره دارد. دنیای مالی غیرمتمرکز متشکل از انبوهی از محصولات مالی غیر امانی است که بر اساس پروژه‌های رمزنگاری ساخته شده‌اند که توجه شرکت‌های برتر و سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است.
هدف اصلی از برگزاری دوره آموزش دیفای انتقال دانش تجربی برای شناسایی روش‌های کسب درامد غیرفعال از بازار رمز ارز با تمرکز بر پروژه‌های دیفای و ورود به پروژه‌های قوی در این حوزه می‌باشد. لیکن در کنار این موضوع آکادمی سیتکس خود را ملزم می‌نماید که دانشپذیران را با ریسک‌های خاص پروژه‌های دیفای که باید سرمایه گذاران این حوزه قبل از ورود به بازار، مد نظر قرار دهند، آشنا نماید.
اهمیت بررسی مزایا و معایب دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز
با ظهور پروژه‌های دیفای، انقلاب بزرگی در زمینه خدمات مالی اتفاق افتاد. اخیراً پلتفرم‌های دیفای با کاربردهای جذاب خود مانند امکان کسب درآمد و سود، صرافی‌های غیرمتمرکز، وام‌دهی، بیمه، مدیریت ثروت و دارایی، خدمات بانک‌داری و مدیریت داده و اطلاعات، نقش مهمی در جذب مخاطب به این حوزه داشته‌اند. طبق اطلاعات سایت defipulse، در حال حاضر ارزش کل داراییهای قفل‌شده در پروتکل‌های DeFi حدود ۷۴٫۲ میلیارد دلار است.
طی چند سال گذشته، ارزش بازار یا مارکت کپ توکن‌های دیفای به شدت افزایش پیدا کرده است و تحلیل‌گران تحلیل فاندامنتال معتقدند، دیفای پتانسیل این را دارد که مارکت کپ آن به اعداد بسیار بالاتری برسد. بنابراین اگر شما هم قصد ورود به این بازار را دارید بهتر است ابتدا نسبت به مزایا و معایب این حوزه شناخت کافی پیدا کنید. در بخش‌های بعدی مقاله قصد داریم با معرفی مزایا مختلف برای مشتریان و سرمایه‌گذاران و از طرف دیگر با بررسی معایب این حوزه، دید جامعی نسبت به اکوسیستم دیفای به شما بدهیم.
مزایای DeFi یا امور مالی غیرمتمرکز
اکوسیستم دیفای، به‌عنوان یک حوزه جدید در بازار ارزهای دیجیتال در مدت زمان نسبتاً کوتاهی توانسته است تعداد کاربران خود را به شکل چشمگیری افزایش دهد. با توجه به اهمیت این اکوسیستم و تعداد مخاطبان بالای آن، بهتر است قبل از تصمیم‌گیری و ورود به این بازار با مزایای قابل توجه امور مالی غیرمتمرکز DeFi آشنا شوید.
خدمات مالی و بانکی
اولین و مهمترین مزیت دیفای، ارائه خدمات مالی غیرمتمرکز است. سیستم‌های مالی سنتی به نهادهایی مانند بانکها وابسته هستند. در حالیکه خدمات مالی در اکوسیستم دیفای، بدون نظارت و دخالت نهادهای متمرکز مانند بانکها یا کارگزاری‌ها انجام می‌شود. از طرف دیگر شما با استفاده از پلتفرم‌های دیفای می‌توانید با سرعت و امنیت بالا، هر میزان پول را به سراسر جهان انتقال دهید.
استیبل‌کوین‌ها
کاربران این حوزه می‌توانند با استفاده از استیبل‌کوین‌ها، داراییهای خود را در برابر نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال حفظ کنند.
کسب درآمد غیرفعال
یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این حوزه، امکان کسب درآمد از دیفای است. یکی از راه‌های کسب درآمد غیرفعال در این حوزه، قفل کردن داراییهای دیجیتال در استخرهای نقدینگی است. کاربران با این کار به تأمین نقدینگی پلتفرم‌های دیفای مانند پلتفرم‌های وام‌دهی و یا صرافی‌های غیرمتمرکز کمک می‌کنند. علاوه بر این، کاربران این حوزه می‌توانند به‌عنوان وام‌دهنده، داراییهای دیجیتال خود را در پلتفرم‌های وام‌دهی دیفای مانند MKR، در قالب یک قرارداد هوشمند قفل کرده و به پلتفرم قرض دهند.
این پلتفرم‌ها با دریافت بهره از افراد وام‌گیرنده به وام‌دهندگان، سود پرداخت می‌کنند. در روش کشت سود، کاربران با نگهداری داراییهای خود در پروتکل‌های DeFi و تأمین نقدینگی آنها، درآمد کسب می‌کنند. یکی دیگر از روش‌های کسب درآمد در دیفای، فرآیند استیکینگ است. در این روش، کاربران داراییهای دیجیتال خود را در یک کیف‌پول یا صرافی، به منظور حمایت از امنیت و عملیات شبکه بلاکچین، قفل کرده و به ازای آن به سود می‌رسند.
بیمه غیرمتمرکز
از دیگر مزایای دیفای امکان دریافت سریع و ارزان بیمه غیرمتمرکز است. توجه داشته باشید که در بیمه غیرمتمرکز به دلیل وجود قراردادهای هوشمند، به سرعت خسارات افراد بیمه شده پرداخت می‌شود.
صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)
علاوه بر همه موارد گفته شده، یکی دیگر از مزیت‌های خاص این حوزه، امکان تبادل ارزهای دیجیتال در صرافی‌های غیرمتمرکز است. همانطور که می‌دانید در صرافی‌های متمرکز امکان دستکاری قیمت و ضبط شدن دارایی شما بسیار بیشتر از صرافی‌های غیرمتمرکز است. بنابراین، امروزه به دلیل وضع قوانین سخت‌گیرانه توسط دولت‌ها و صرافی‌های متمرکز، کاربران زیادی به این صرافی‌ها جذب شده‌اند.
شفافیت
حوزه دیفای شفافیت بیشتری نسبت به مؤسسات مالی سنتی دارد؛ زیرا پروتکل‌های دیفای بر بستر بلاکچین راه‌اندازی می‌شوند که این امر موجب تغییرناپذیری تراکنش‌ها و شفافیت بالای این اکوسیستم شده است.
⬅ توجه داشته باشید که در سراسر دنیا میلیون‌ها نفر به دلیل نژاد و یا وجود مشکلات دیگر از دریافت خدمات مالی و بانکی محروم هستند و شکل‌گیری این حوزه، دریچه امیدی برای این افراد است. اگرچه تا اینجا ما در مورد مزایای اکوسیستم دیفای صحبت کردیم اما قطعاً این حوزه با مشکلات زیادی روبه‌رو است و آشنایی با معایب آن می‌تواند به درک بهتر شما از این فضا کمک کند.
⬅ بیشتر بدانید: چگونه در پلتفرم دیفای وام بگیریم؟
معایب دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز
در حال حاضر، اکوسیستم دیفای با معایب جدی روبه‌رو است که توسعه‌دهندگان این حوزه برای پیشرفت و بقای خود باید بتوانند راه‌حلی برای این مشکلات مطرح کنند. مهمترین مشکلات و خطرات DeFi عبارتند از:
عملکرد ضعیف
بلاکچین‌ها ذاتاً نسبت به سیستم‌های متمرکز کندتر عمل می‌کنند. توسعه‌دهندگان برنامه‌های DeFi باید این محدودیت را در نظر گرفته و محصولات خود را بر این اساس بهینه کنند.
امکان خطای کاربر
برنامه‌های دیفای، مسئولیت را از واسطه‌ها به کاربر منتقل می‌کنند که این موضوع یک جنبه منفی برای این حوزه است. توجه داشته باشید که طراحی محصولاتی که خطر خطای کاربر را در فضای بلاکچینی به حداقل برسانند، چالشی بسیار دشوار برای توسعه‌دهندگان این حوزه است.
تجربه کاربری بد
در حال حاضر، استفاده از برنامه‌های دیفای نیاز به تلاش بالایی از جانب کاربر دارد. برای اینکه برنامه‌های DeFi بتوانند امور مالی را در دست بگیرند، باید مزیت ملموسی را ارائه کنند که کاربران را تشویق به مهاجرت از سیستم سنتی به سیستم مدرن کنند.
اکوسیستم بهم ریخته
یافتن مناسب‌ترین اپلیکیشن برای ارائه یک کاربرد خاص در این حوزه، کار آسانی نیست؛ بنابراین تنها چالش موجود در این فضا، ساختن پلتفرم نیست بلکه نحوه توسعه آن در این اکوسیستم اهمیت بسیار بالایی دارد.
ریسک نرم‌افزاری
یکی از چالش‌های پیش روی پروژه‌های DeFi، ریسک‌های نرم‌افزاری هستند. پروتکل‌های دیفای، برنامه‌های نرم‌افزاری هستند که روی اینترنت اجرا شده و نظارت بسیار کمی از سوی انسان بر آنها وجود دارد. مشابه سایر برنامه‌های نرم‌افزاری، پروتکل‌های دیفای دارای دو خطر نرم‌افزاری اصلی هستند. اول، “خطاهای کدگذاری” که ممکن است باعث اختلال در عملکرد نرم‌افزار شوند و دوم، “آسیب‌پذیری امنیتی” که به هکرها اجازه می‌دهد تا به پروتکل نفوذ کرده و وجوه کاربران را به سرقت ببرند.
هیچ روش تضمینی برای جلوگیری از ریسک نرم‌افزاری در سرمایه‌گذاری دیفای وجود ندارد، اما راه‌هایی برای کاهش آن وجود دارد. به‌طور کلی، پروتکل‌های DeFi با سپرده‌های بالاتر و سوابق طولانی‌تر ممکن است ریسک نرم‌افزاری کمتری نسبت به پروتکل‌های جدیدتر یا کوچک‌تر DeFi داشته باشند. دلیل این موضوع این است که یک نرم‌افزار جدید مانند یک ماشین جدید است که حل پیچیدگی‌ها و مشکلات آن توسط مهندسان، فرآیندی زمان‌بر است.
ریسک طرف مقابل
هر قرارداد وام، در داخل یا خارج از اکوسیستم DeFi، شامل ریسک طرف مقابل است که خطر قرض دادن پول به کسی است که وام را بازپرداخت نمی‌کند. بیشتر پروتکل‌های وام‌دهی بزرگ دیفای مانند Aave، Compound و Maker، وام‌گیرندگان را مجبور می‌کنند تا وام‌های خود را بیش از مقدار وام، وثیقه کنند؛ به این معنی که وام‌گیرندگان باید وثیقه‌ای به ارزش بیش از ۱۰۰٪ مبلغ وام گرفته شده را به پلتفرم ارائه کنند.
ریسک نظارتی
در حال حاضر پروتکل‌های دیفای، تقریباً بدون نظارت یا مقررات دولتی کار می‌کنند. به بیان ساده، این وضعیت ممکن است تغییر کند و نمی‌توان پیش‌بینی کرد که چگونه قوانین جدید دولتی ممکن است بر سرمایه‌گذاری‌های شما در این حوزه تأثیر بگذارد.
کارمزد
در حال حاضر، پروتکل‌های DeFi روی بسیاری از بلاکچین‌ها اجرا می‌شوند، که برخی از آنها کارمزد تراکنش بسیار پایینی دارند اما نکته مهم این است که اکثر پروتکل‌های بزرگ دیفای بر بستر اتریوم اجرا می‌شوند که متأسفانه کارمزد تراکنش‌های این شبکه بسیار بالا است.
آکادمی سیتکس مرجع تخصصی دوره های آموزش ارز دیجیتال، سعی بر آن دارد که با شناسایی نیازهای آموزشی سازمان‌‌ها، شرکت‌‌ها و افراد فعال در بازار ارزهای‌دیجیتال و با بهره‌‌گیری از توان علمی و کاربردی اساتید مجرب داخل و خارج از سازمان، دوره‌‌های متنوع آموزشی و عملی در عرصه ارزهای دیجیتال طراحی و اجرا نماید.
